86 VI. Końcowy etap tworzenia pracy dyplomowej
trzeba będzie go przejrzeć, pewne fragmenty mniej lub bardziej pozmieniać, przepisać.
W jaki sposób pracę poprawiać, na co zwracać uwagę, od czego rozpocząć jej udoskonalanie? Wydaje się, że dobrą radą będzie sugestia, aby po ukończeniu pierwszej redakcji pracy poczekać kilka dni i zdystansować się wobec niej10. Autor nabierze wtedy obiektywizmu wobec własnego dzieła, co umożliwi z pewnością dostrzeżenie różnych mankamentów rozprawy.
Po pierwsze, poprawiając pracę, cały czas trzeba pamiętać o jej kon-Urukcji, celach i problemach badawczych. Należy zwracać uwagę na to, v/.y nie zawiera rozważań zbędnych lub powtarzanych, czy nie znajdują iię jakieś luki w wywodach. A zatem trzeba stale myśleć o treści pracy oceniać ją przez pryzmat najważniejszych zasad pisarstwa naukowego, i których mowa była w poprzednim rozdziale.
■i
Po drugie, autor powinien przyglądać się poszczególnym akapitom, wracając uwagę na to, czy dzielą one tekst w sposób logiczny, ułatwiało czytelnikowi jego zrozumienie. W obrębie akapitów należy przyjrzeć lę konstrukcji zdań, szykowi wyrazów, zasobowi słownictwa. Zdania uwinny być zwięzłe, proste, niemonotonne, zrozumiałe.
!’o trzecie, nie można zapomnieć o gramatyce, ortografii t interpunk-i, Poprawianie błędów gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyj-i,di powinno odbywać się ze słownikiem w ręku. Czasami cenna może IH/.UĆ się pomoc bliskich, którzy szybciej dostrzegą powtarzające się (łly językowe.
Po czwarte, należy wziąć pod uwagę kwestie redakcyjne, często wręcz iliurakterze technicznym. Sprawdzić trzeba numerację stron, przypisów W/.ystkich części tworzących pracę, odpowiednie rozmieszczenie tek-I tw stronie, poprawność nót bibliograficznych i opisów różnych mate-lów dodatkowych, wprowadzone skróty itd. 1
Oczywiście, student czytając tekst tylko raz, nie wychwyci wszystko!' jego niedociągnięć, nawet jeśli wcześniej poprawiał każdy rozdział pośrednio przed przystąpieniem do pisania następnego.
Niektórzy radzą, aby każdy dzień pisania pracy zaczynać od przepytania i korekty tego, co zostało napisane poprzednio11. To znakon^ jcje wprowadza w tok wywodów, a w przyszłości uprości poprawianie pr'acy. Łatwiej będzie się można skupić na kwestiach najważniejszych.
Kłopoty językowe nie ograniczają się tylko do robienia błędów orograficznych i interpunkcyjnych2, Przypomnijmy, że te pierwsze potęgują na pisaniu wyrazów i wyrażeń w sposób niezgodny z obowiązującymi w danym języku normami. O tym, co jest błędem ortograficznym, poz;_ strzyga słownik ortograficzny. W tym zakresie nie ma w zasadzie żaqne5j tolerancji i dlatego tego rodzaju błędy często uważa się za najhard>j(=»^ kompromitujące autora pracy.
Z kolei błędy w zakresie interpunkcji polegają na nieposzanową^^j zasad stawiania znaków przestankowych: kropki, przecinka, dwukrogy^ średnika i innych. O interpunkcji w zdaniu decyduje głównie jego bp^ _ wa. W innych wyrażeniach, m.in. w tytułach i różnych wykazach, najy,^ „ niejsze są przyjęte w danym pisarstwie i środowisku zwyczaje. Na __ kład w wykazach bibliograficznych po jego poszczególnych hasłach _ ne wydawnictwa stosują kropkę, inne — przecinek, a jeszcze inne nieS
umieszczają żadnego znaku interpunkcyjnego. Nie ma natomiast wąt^j__
wości co do tego, że nie stawia się kropki po każdym tytule.
Poza błędami ortograficznymi i interpunkcyjnymi, których popray-e_
me w
w pracy jest czynnością względnie prostą, istnieje jeszcze kilka inrjyc^_^
s. 147.
Zob. L Rudniański: Uczelnia i ty. Technologia pracy umysłowej, Warszawa 1$,
S7-
W literaturze można spotkać wręcz odwrotne rady. Na przykład S. Urban i W. Ła-
tl [.hk napisać dobrą pracą magisterską, Wrocław 1997, s. 195) stwierdzają, iż: „Po Mlii pierwszej wersji pracy dyplomowej bądź magisterskiej najlepiej jest natychmiast przeczytać ją w całości w celu dokonania kontroli i korekty”.
O błędach językowych Lak piszą S. Urban i W. Ładoński (Jakpisać..., s. 199): „Bp, występujące w pracach magisterskich są w dużym stopniu następstwem niedostatec^ N-wiedzy wyniesionej przez autora z wcześniejszych etapów edukacji, zwłaszcza z żalą116'1 języka polskiego. Trudno wprawdzie braki te nadrobić w czasie pisania pracy magi,,,6811* skiej, ale znając swoje słabe strony, trzeba zwracać na nic szczególną uwagę”, er~~