przez kogoś z zewnątrz ponad głowami dotychczasowej administracji lokalnej. Nie można zapominać, że Wielkopolanie przybywali do dzielnicy politycznie zorganizowanej, prosząc o gościnę i ofiarując swoją cenną pomoc dla czynników już ustalonych. Naturalną koleją rzeczy byłoby raczej utrzymanie się na pierwszym miejscu namiestnika dzielnicy mazowieckiej przy dopuszczeniu do współrządów przywódców Wielkopolan, tym bardziej że stanowisko cześ-nika nie było najznakomitszą godnością dworską.
Wyniki analizy argumentów, wysuwanych w nauce na korzyść poszczególnych hipotez, dadzą się zatem podsumować następująco: hipotezy pogańsko-ludową, separaty-styczno-plemienną i kościelno-słowiańską można już dziś uznać za błędne, hipoteza decentralistyczno-możnowładcza w świetle dotychczasowej argumentacji pozostaje nie udowodniona; również nieliczne dotąd i raczej przygodne argumenty na rzecz hipotezy ogólnopolskiej nie są wystarczające.
OGÓLNOPOLSKI CHARAKTER WYSTĄPIENIA
MIECŁAWA
Wystąpienie Miecława w świetle analizy źródeł. Ekspansja Miecława w Wlelkopolsce.
• Dowody ogólne.
Zwróćmy się teraz do analizy wiadomości źródłowych. Kajstarsze_źródłQ..do sprawy Miecława, latopisarski. przekaz z~XTw^zbywa nasz problem krótką fraząj.„v-ta lćta obid-jaąśe Moislav- Kazimirą’’.,.,po czym przechodzi do wyprawy ruskiej na Maźowszan187. Nasuwa się pytanie, czy Miec-ław „krzywdził” Kazimierza już jako książę mazowiecki, ezy też istota „krzywdy” polegała właśnie na tym, że stał się owym księciem. Ćtaynologiczny kontekst przekazu, w którym znajdują się wiadomości zebrane z kilku lat, każe widzięć w słowie „obidjaaśe” raczej szereg fąktów składających sięlia całokształt stosunku Miecława do Kazimierza; w ich liczbie mogło zawierać się także Tobjęcie władzy "na Mazowszu.
Z kolei omówimy rozdział 20 pierwszej księgi Galla. Ze względu na bogactwo zawartych w nim wiadomości przytaczam tekst przekazu, tym razem w języku źródła:
„Igitur eliberata patria et expugnata, profugatisąue gen-tibus exterorum, non minor Kazimiro restabat hostilis pro- ,{ fugatio sue gentis suorumąue iure proprio subditorum. Erat // namąue ąuidam Meczzlavus nomine, pincerna patris suiA Meschonis et minister, post mortem ipsius Mazovie gentis^ sua persuasione princeps existebat et signifer.jErat enim eo^ tempore Mazovia Polonis illuc antea fugientibus, ut dictum,**#* in tantum populosa, quod agricolis rura, animalibus pascua,-^ • habitatoribus loca (non satis) erant spaćiosa. tUnde Meczla-
1B7 PSUŁ. IV, s. 116, PSRIj V, S. 129; zob. rozdz. IV.
•5* 67