mas073 bmp

W żenicie swegd tozWoju, książę kijowski czyni przedsięwzięcia militarne w pobliżu granic Mazowsza, później zaś zwraca się wprost przeciw tej dzielnicy. Jak widać, rola państwa Miecława jako „bariery sanitarnej” była feudałom ruskim całkowicie obojętna. Państwo kijowskie, przeżywające właśnie szczyt swego wewnętrznego i zewnętrznego rozkwitu, czuło się najwidoczniej na tyle silne i spokojne, aby nie obawiać się wystąpień własnych smardów i nie dbać o tego rodzaju powstania poza swymi granicami. Motyw walki z antyfeudalnym powstaniem w Polsce jako przyczyna pomocy dla Kazimierza nie wytrzymuje zatem próby oczywistych faktów.

Nie można tego powiedzieć o dwóch pozostałych hipotezach: bałtyckiej i nadbużańskiej, ponieważ wychodzą one z rzeczywistego przebiegu wydarzeń; ostrze sojuszu państwa Kazimierza z Rusią zwracało się ponad wszelką wątpliwość przeciwko państwu Miecława.

Rozdział V

CHARAKTER WOJNY PAŃSTWA MIECŁAWA Z RUSIĄ

podstawa hipotezy bałtyckie}. Polska i ruska ekspansja / na ziemiach Bałtów przed 1038 r. Plemiona bałtyckiej w wojnie Miecława z Rusią. Pogranicze mazowiecko--ruskie w czasach Miecława. Warunki układu Rusi z państwem Kazimierza

Podstawowym fundamentem hipotezy bałtyckiej jest stwierdzony źródłowo fakt, że około roku 1041 działalność wojskowa Rusi w okolicach państwa Miecława nie ograni-czała się do walki z Mazowszem. Wyprawa ną Miecława z tego roku została poprzedzona dwiema ekspedycjami Jarosława na ziemie przyległe Mazowszu: na Jaćwież w 1038 r.^m

SM powieść doroczna: „V ISto 6546. Jaroslav- ide na Jatv]agy” (PWL I, s. 103). Zwód nowogrodzko-sofijski: „V- Ićto 6546. Priidó (w Latopisie sofijskim I: ide) vesnó Jaroslav- k- Kievu, a na zfanu chodl na Jatvjagy, i ne moźaachu Ich- vzjati” (PSRL IV, s. 114, PSRL V.

s. 127). A. A. Sachmatov, Razyskanija, s. 408, 321^—521 i rekonstrukcja na

s. 623, uznał wersją Zwodu nowogrodzko-sofijskiego za bardziej do archetypu. Zgadzając sią pod tym wzglądem całkowicie * poglądem znakomitego źródłoznawcy, nie mogą natomiast przyjąć jego opinii co do pierwotnej daty przekazu. A. A. szachmatow sądził, że w Zwodzie początkowym widniała data 8544 <1036), którą Powieść zamieniła na 6546 (1033), pod Jej zaś wpływem uczyniły to samo później latopi_{sy no}_ wogrodzkie. Zmiana daty w Powieści nastąpiła jego zdaniem z przyczyn mechanicznych, mianowicie z powodu nadmiernego Wypełm_enj_a zdarzeniami zapisów z lat 6544 i 6645. Na dowód pierwotności daty i036 r. autor ten przywodził dwa argumenty: ®) ^w roku 1036 Jarosław był rzeczywiście w Nowogrodzie, skąd wyruszył do Kijowa ną walką z Pieozyngami, natomiast o jego pobycie tam w 1038 r. nie ma żadnej wzmianki, b) Zwód nowogrodzko-sofijski do wiadomości o owym wyjeździe z 1036 r. dodaje „vesnć", co wiedzie do zapiski z r. „ide vesnć Jaroslav- k- Kievu”. podstawą wywodu Szachmatowa jest przekonanie o nowogrodzkim pochodzeniu zapiski, przez co tamtejsza wiadomość lokalna, połączona z 2apiską o wyprawie na Jaćwież, staje sią dla niego głównym kryterium chronologii całego przekazu, z chwi-

14?