Photo0012

udaje się go stosować w zakresie wydajności 0,5 do 1,0 Q_nom, a przy zastosowaniu dodatkowych urządzeń — w zakresie 0,2 do 1,0 Q_nom.

Na rysunku 9.9 przedstawiono trzy wykresy indykatorowe stosowania regulacji poprzez sterowanie zaworami podczas każdego obrotu sprężarki. Punkty 3, 5, 7 na rysunku przedstawiają momenty zamknięcia zaworów ssawnych, a odcinki V₃, V₅ i V₇ są proporcjonalne do ilości zasysanego czynnika w odpowiadającym punkcie regulacji sprężarki.

Pola 1-2-3-4-1, 1-2-3-5-6-1 oraz 1-2-3-7-8-1 są proporcjonalne do zapotrzebowanej przez sprężarkę pracy przy odpowiednich wydajnościach, natomiast pole 9-3-9 przedstawia — podobnie jak na rysunku 9.8 — pole pracy jałowego biegu sprężarki.

Regulację przez okresowe zamykanie zaworu ssawnego lub rurociągu ssawnego stosuje się odcinając dopływ czynnika po stronie ssawnej tylko na stopniu niskiego ciśnienia. Rozprężaniu i sprężaniu podlega wówczas tylko objętość czynnika zawarta w przestrzeni szkodliwej. Wykres indykatorowy takiej regulacji przedstawia rysunek 9.2a. Omówiony sposób jest prosty, lecz rzadko stosowany ze względu na niebezpieczeństwo zasysania oleju ze skrzyni korbowej sprężarki wskutek znacznego spadku ciśnienia w cylindrze podczas rozprężania czynnika z przestrzeni szkodliwej.

Można też stosować regulację przez włączanie dodatkowej przestrzeni szkodliwej, wskutek czego zmniejsza się współczynnik sprawności objętościowej, a w związku z tym i wydajność. Wykresy indykatorowe dla tego typu regulacji przedstawione są na rysunku 9.10. Ponieważ we wszystkich trzech przypadkach objętość skokowa jest stała, a zwiększa się jedynie przestrzeń szkodliwa, na wykresie oś ciśnień przesuwa się odpowiednio w lewo.

Za każdym razem rozprężaniu podlega inna objętość czynnika i zasysanie rozpoczyna się odpowiednio w punktach: 2, 5 i 7. Wskutek tego objętość zasysanego czynnika zmniejsza się od V₂ do V₅ i V₇.

Opisany sposób regulacji jest raczej rzadko stosowany, głównie ze względu na trudności w rozwiązaniach konstrukcyjnych i dość znaczne straty energetyczne.

Regulacja przez dławienie ssania polega na wprowadzeniu dodatkowego oporu w przewodzie ssawnym. Wskutek tego ciśnienie ssania zmniejsza się, powodując także zmniejszenie ciężaru zassanej objętości gazu.

Regulacja przez zmianę prędkości obrotowej sprężarki stosowana jest przy napędzie silnikiem parowym lub spalinowym. Jeżeli pomimo zmniejszenia do minimum liczby obrotów wydajność jest jeszcze zbyt duża, wyłącznik ciśnieniowy podnosi płytki zaworów ssawnych, powodując bieg luzem lub wyłączenie sprężarki.

Zależność wydajności sprężarki w funkcji obrotów jest linią prostą. Przedstawia ją wykres na rysunku 9.11.

W sprężarkach wielocylindrowych (najczęściej jednostopniowych) stosuje się wyłączanie poszczególnych pracujących cylindrów przez np. podniesienie w nich zaworów ssawnych. Umożliwia to skokową regulację wydaj-

302