Photo0015

natomiast stopnia wysokiego ciśnienia — powierzchnia stożkowa w odległości % l od górnego denka.

Uszczelnienie między częścią nisko- i wysokociśnieniową — za pomocą czterech pierścieni. Dolna — długa część cylindryczna tłoka ma za zadanie jego prowadzenie oraz uszczelnienie pomiędzy częścią wysokociśnieniową i skrzynią korbową, w której panuje ciśnienie zbliżone do atmosferycznego. Uszczelnienie to uzyskuje się dzięki czterem pierścieniom uszczelniającym i jednemu zgarniającemu.

W dolnej części tłoka umieszczone jest łożysko dla osadzenia sworznia tłokowego.

Innego rodzaju tłok różnicowy pokazany jest na rysunku 7.Ile. Część górna, WC ma cztery pierścienie uszczelniające, część dolna, NC — trzy pierścienie uszczelniające i jeden zgarniający.

W razie uzyskiwania w sprężarce znacznych ciśnień (spotykane na statkach tylko w sprężarkach do specjalnych celów), jako tłok ostatniego stopnia stosuje się nieraz tłok nurnikowy pełny z uszczelnieniami w postaci naciętych rowków. Taki tłok różnicowy trzeciego i czwartego stopnia dla sprężarki o p_TOb = 140 kG/cm² przedstawia rysunek 7.11/.

Najczęściej stosowanym materiałem na odlewy tłoków jest szare żeliwo perli tyczne, na tłoki WC może być użyte żeliwo modyfikowane lub stale.

W sprężarkach szybkobieżnych tłoki wykonuje się ze stopów aluminiowych w celu zmniejszenia ich masy. Na tłoki nurnikowe (np. tłok na rys. 7.11/) stosuje się niekiedy brąz.

Uwaga: tłoki przedstawione na rysunku 7.11 pochodzą ze sprężarek zainstalowanych na następujących statkach: „Paweł Szwydkoj” (rys. 7.11a), „Domeyko” (b), „Jasło” (d), „Wieniawski” (e).

Zawory

Zawory stosowane w sprężarkach są prawie wyłącznie zaworami samoczynnymi. Otwierają się one i zamykają wskutek różnicy ciśnień sprężanego czynnika po obu stronach zaworu, tj. między zmieniającym się w czasie pracy sprężarki ciśnieniem panującym w cylindrze a ciśnieniem panującym w przestrzeni ssawnej i tłocznej. W sprężarkach powietrza spotykanych na statkach, ciśnienie ssania równe jest ciśnieniu atmosferycznemu, natomiast w sprężarkach chłodniczych — ciśnieniu w parownikach instalacji chłodniczej.

Zawory sprężarek powinny mieć małe masy poruszających się części i nieznaczne wymiary oraz powinny zabezpieczać swobodny, możliwie prosty i duży przekrój kanału przepływowego dla zasysanego lub wytłaczanego gazu.

Na rysunku 7.12 przedstawiony jest jednopierścieniowy tłoczny zawór samoczynny. Płytka zaworu 2 w postaci stosunkowo cienkiej blaszki dociskana jest w pozycji zamkniętej sprężyną 3 osadzoną we wgłębieniach ogranicznika 4 umocowanego z gniazdem 1 za pomocą śruby 5. Gdy ciśnie-

252