img057

Rys. 3.72. Przebiegi napięć anodowych i napięcia komutacyjnego oraz prądów w funkcji kąta wysterowania prostownika podczas komutacji prostej

Dotychczasową ogólną analizę procesu komutacji zaworów odniesiono do układu zastępczego przekształtnika o indukcyjności L_K włączonej w obwód anody zaworów. Nasuwa się pytanie, jak indukcyjność zastępcza L_K zależy od indukcyjności L_p obwodu pierwotnego i indukcyjności L_s obwodu wtórnego transformatora, zasilającego przekształtnik, a ponadto jak indukcyjność L_K zależy od układu połączeń transformatora? Następne z kolei pytanie dotyczy wpływu komutacji prostej i złożonej na przebieg charakterystyk prądowo-napięciowych prostownika. Na pytania te można odpowiedzieć po przeanalizowaniu podstawowych układów przekształtników.

W praktyce reaktancję obwodu komutacyjnego wyznacza się z próby zwarciowej. W tym celu zwiera się uzwojenia pierwotne transformatora i zasila się go od strony wtórnej, przy czym źródło zasilające (o regulowanym napięciu) włącza się między fazy obwodu komutacyjnego (rys. 3.73). Napięcie zasilające zwiększa się od

zera do wartości, przy której płynie prąd znamionowy w obwodzie wtórnym. Z pomiaru napięcia i prądu źródła zasilającego wyznacza się reaktancję, zgodnie z zależnością

(3.182)

Wzór (3.182) jest słuszny wtedy, gdy rezystancje można pominąć (warunek ten jest zawsze spełniony w układach dużej mocy). W przeciwnym przypadku należy uwzględnić rezystancję obwodu, którą wyznacza się np. metodą pomiaru strat lub innymi metodami.

Rys. 3.73. Wyznaczanie reaktancji obwodu komutacyjnego z próby zwarciowej

Próbę zwarcia można również przeprowadzić w ten sposób, że zwiera się uzwojenia wtórne, a zasila się układ od strony pierwotnej. W tym przypadku zwiera się:

a)    w układzie jednofazowym — wszystkie uzwojenia wtórne;

b)    w systemach złożonych z układów trójpulsowych — uzwojenia wtórne wszystkich równocześnie komutujących układów elementarnych;

c)    w systemach złożonych z sześcio- lub dwunastopulsowych grup komutacyjnych — uzwojenia wtórne trzech faz przesuniętych wzajemnie o kąt 2łt/3.

Jeśli oznaczyć przez X_p reaktancję obwodu pierwotnego, a przez X, reaktanęjf obwodu wtórnego transformatora, ponadto przez X_t — reaktancję linii zasilającej to otrzymuje się następujące wyrażenia na reaktancję X_R w zależności od układu połączeń transformatora [109]:

— transformator o uzwojeniu pierwotnym połączonym w gwiazdę

— transformator o uzwojeniu pierwotnym połączonym w trójkąt

(3.183)

przy czym q_e — liczba pulsacji, odniesiona do układu elementarnego (przekształtnik składa się w ogólnym przypadku z k układów elementarnych).