IMG48

i. Chtit\ itt: 8

U-Intel w* księgarre pety* lepili do w)dnuiił ilustrowanych p»1rtcl. z *»l**^ do domu WlaSnic wtedy. Jak opssuje Honor* Bal rac 4 I Daunat i Lad coca t pierwsi wymyślili afisze. ściągając nimi uwagę Paryto. rozwijając bogactwo fantastycznych crctorwk, dziwaczny dobór ban*', winiety, a późnie) litografie. k«6re uczyniły z afi»za poemat dla oczu Ten sposób ogłaszania. zrazu ogiamczony do tklepo. wych szyb i bulwarowych wytUw. później lozamzo. ny na cala Francje, uctąpil z kolei anonsow t Mimu to afisz. który uderza jeszcze oczy. gdy anon*. a czasem i dzido poszły juz w zapomnienie, bidzie istniał zawsze, zwłaszcza odkąd zaczęto malować go na mufach" *.

Afisz księgarski sprowadzał się nierzadko do układu powiększonych ilustracji, zaczerpniętych z anonsowanej powieści. Opatrzonych icklamowymi tekstami. Lansowano w ten sposob literaturę masową, romanse. powieści sensacyjne l przygodowe adresowane do czytelnika o mało wyrobionym smaku Ale afisze takie wykonano również do wydań Orlanila Szalonego i Gil Bfaso *. Św iadomi interesu wydawcy zaczynają powierzać reklamę książek znanym iluslrntoiom -Paulowi Gacrarniemu, GrandvilIe‘owi. Augustowi Raf-fetowi Wydarzeniem stal się afisz. Jaki do zbioru opowiadań Julesa ChampfleuryYgo Koty wykonał £douard Manet Jeden z pierwszych plakatów projektowanych przez wybitnych artystów był dziełem Ho-norc Daumieia. Diukowąny na czerwonym papierze plakat reklamował składy węgla lvry (1862)

Ton paryskiej ulicy nadawał w tym czasie Jules Chć-ret (1836-1932). Po dłuższym pobycie w Londynie, gdzie poznał dokładnie arkana wielobarwnej litografii. w 1867 roku powrócił do Paryża z zamiarem przeszczepienia tego wynalazku na rodzimy grunt Do roku 1900 zaprojektował i osobiście wykonał na kamieniu przeszło 900 plakatów \ Przez ówczesną krytykę i wielbicieli został kreowany na ..ojca plakatu Zachwycano się jego mistrzowskim rysunkiem, chwalono wrażliwość malarską, podziwiano niespożytą pomysłowość i finezję. Chćret. litograf z zawodu, nigdzie nie pobiera! nauk w zakresie sztuk pięknych Opanował Jednak biegle warsztat rysownika, posiadał też wyczucie mody. co zapewniało mu stale powodzenie Od dotychczasowych rysowników i ilustratorów różnił się nic tylko znajomością kolorowej litografii. Byl pierwszym, który zainicjował todzaj ulicznego obrazu dla publiczności nicobylcj ze situ-

* Jarmaretns,»    tłilliibm

m-Pkicr-    ^

*> **««Hl psot

■ Pnedmiesc .pwcerow*,.

••owych w pnybstkarh uas2?7    "⁰*"^h

feeryczne i zalotaM utmw.

«e tut***

wolne , bardzo kolo, „U f    lii

now««< zwracająca i..,,... ’ *** '“*‘7 “ *• była Przyjęły    "W przechodni*.

icdniU    zazna wiano coraz to inne Mały sm

jrdnym z elementów kształtuj* y,h

Po rzemieślnikach. rywwmkach. l.togralach arty-stach-samoukach, plakat Soągnąl m swW uwl

~    tdouarda Yuillarda

Jacąuesa Villona. Theoptulea Steinlena. Henn de 7°'^J'.?^U.'^'^JlrT<*- ^AM«“* Muchy. LeonetU Capowi-la W 1896 roku Emil Zola pisze .Salon gości teiaz na ulicy, a nie na Champa-de-Mars" Mato znany jeszcze Bonnard namalował plakat w trzech kolorach dla France Champagnc", który przyniósł autorowi po wodzenie Według określeń u Franęotsa Jourdaina by: to tul sygnał narodzin nowej sztuki giaficznej Jednakże dopiero twOeczoSC Toulouse-Uutreo (1864-1901) zapoczątkowała proces samookreiWni plakatu, jego artystycznej nobilitacji W 1891 roku właściciele modnego kabaretu Mouli Rougc" zaproponowali tlałemu bywalcowi lokalu, b na początek sezonu przygotował reklamę, bardu pomysłową od te), którą Im rrobil z okazji Inaugur cjl Chćret Nadarzała się więc okazja, aby przeSct nąć Chćreta, uchodzącego za niezrównanego mlaln Lautrec przystąpił do pracy z dociekliwością uczozi go. Tak z resztą postępował zawsze I nie Irak los nowego zadania jako zajęcia mniej godziwego i artysty Wykonał kilka szkiców węglem i kredką, i minując stopniowo wszystko eo zbędne ł rozpraa lac- uwagę Nikt przed nim nł* odważył się na