IMG63

w tym raw prądy modernistyczne utula łurjo*. skie) - impresjonizm 1 symbolizm - dotarły do Pol* Ul. aczkolwiek z pewnym opointeniem. i wywołały oddźwięk w irodowuku krakowskim ł warszawskim Impresjonizm, odkrywający przelotne 1 wycinkowe widzenie natury, osiągną! dojrzałą formę w tworczos-ci Jozefa Pankiewicza i Władysława PodkowlAsklego Filozofia i estetyka symbolizmu przenikała do Pol-ski za pośrednictwem warszawskiego tygodnika literackiego -Życie" (założonego w roku 1887), który jednak nie dbał o propagandę nowej sztuki za pomocą własnej szaty graficznej. Wyłom uczyniło krakowskie -życie" - tygodnik lileracko-artystyczny. pozostający pod kuratelą artystyczną Axcntowicza l Leona Wyczółkowskiego

K«xrpcją plailyczna pisma uwidoczniła się. pod koniec 1898 roku. po przejęciu kierowTiictwa ąrty. stycznego przez Stanisława Wyspiańskiego Podważył on utarły pogląd na ilustrowanie i zdobienie kiląłki Według jego koncepcji druk tekstu i elementy zdobnicze tworzyły jednoK kompozycyjną. Unowocześnienie układu typograficznego szło w parze z poszukiwaniem nowych form ilustracji, przerywników, winiet i okładki Wyspłahski wykazywał dobrą znajomość tendencji i*tatowych w tej dziedzinie, do czego niewątpliwie przyczynił tlę jego pobyt w Paryiu w Ulach 1891-1894

Ruch Modem Style, zapoczątkowany przez Morrisa i Cranea. autora dzieła Of the Decorotue llluitntton o) Bookt 014 and .Ve*>. wpłynął na rozwOJ nowoczesnej estetyki książki, co znąlazio odbicie w pracy ilustratorów angielskich i francuskich. Podstawowym elementem zdobniczym u Cranea. podobnie jak i u Grasseta. jest motyw stylizowanej redliny. Motyw ten. przewijający się w rOtnych odmianach i ukU-dach. wpleciony do ilustracji, wykorzystywany w kompozycjach figuralnych, z książki zai przeniesiony do meblarstwa, przedmiotów codziennego użytku, wnętrz, scenografii - nadużywany aż do maniery -znalazł się. rzecz Jasna, także w grafice plakatowej.

Wyspiański zapewne zetknął się w Paryiu l twóe-czoicsi Craueta. o którym głodno Jut było w związku z jego wystawą zbiorową w 1894 roku i ukazaniem się specjalnego numeru ..La PSume" poświęconego jego pracom Mógł widzie* na slupach ogłoszeniowych - obok płodnego Chłreta - również pierwsze plakaty Steinlena i Toułouse-Lautreca Wiadomo zaa na pewno z relacji Karola M Jurkowskiego". ze Wyspiański znał osobłioe Alfonsa Muchę, dekoratora. który dzięki swoim plakatom zdobył wielka popu-lamotó w stolicy Francji". Spotykali się w kafejce, do której ściągało różnojęzyczne towarzystwo - Wie-dyslaw Slewmakl. August Strindberg. Jozef Mehoffer. Paul Caugutn Przed wejściem do kafejki wisiały dwa szyldy malowane na blasze przez Slewuitktego i Muchę Stawa Muchy zawędrowaU jut do krakowskiego „Życia" W numerze 13 (1897) pumo informuje. te J...J odkryła go Sarah Bernhard!: zrobiła go sławnym malarrem Dla niej matuje plakaty, zaproszenia. karty menu do jej stołu. Jego plakaty Gu-moade. Dama Kametiosrc. Lorenrarcio i inna są niezrównane Spokojne i „białe", bez efektów kolorystycznych. po Jipohsku płaskie Głowy kobiece tajemnicze, w otoczeniu ornamentalnych arabesek Dużo archeologii I symboliki. Jest to rodzaj sztuki obecnie zwane) angielską, gdzie każdy motyw wije się w nieskończone splotjr".

Spośród artystów okresu beli* dpoęue Mucha zdradra największą sklonnotC do barokowe) dekoracyjności, która wprawdzie występuje również u Grasseta ale w sposób bardziej okiełznany I Ściszony Lubuje się w układach wydłużonych, dających sposobno* wypełnienia płaszczyzny ornamentem roślinnym, wijącym się pierścieńiowató wokół figury ludzkiej, najczęściej postaci kobiecej, które) włosy, ubiór głowy i szaty tworzą wyszukane zwoje i labirynt splotów. Roilinne motywy ornamentalne wypełniają częici tla i obramowana plakatu, przechodzą na kartusze napisów oplatając Je Jak bluszcz. Litery zas. niepodobne do typów czcionek drukarskich, układają się

r Keilrwusąi Il»*

g Lilie* l**>    PUkal eeftlswewyak IM*