V Wdrażam* pacjenta do systcmntyc/nego. samodzielnego wykonywania d/ia lań higienic/.no-opickuńczych.
0. Nauka prawidłowej obserwacji i oceny stanu skóry.
7. Udzielanie wskazówek dotyczących właściwego postępowania higienicznego w warunkach domowych:
- codziennie myć całe ciało (wskazany prysznic, unikanie długiego przebywania w wannie - powoduje macerację skóry i stwarza możliwość szyb szego jej uszkodzenia),
- nie używać do kąpieli zbyt zimnej lub zbyt gorącej wody,
- całe ciało (szczególnie stopy) trzeba zawsze dobrze spłukać i osuszyć,
- nie należy używać drażniących środków, ostrych szczotek, myjek, puniek su,
- stopy w obuwiu powinny być zawsze ciepłe i suche,
- używane obuwie należy dokładnie dopasować, nosić tylko buty z naturalnej skóry, codziennie je oglądać i sprawdzić, czy nie pojawiły się w nim pęknięcia, wystające ćwieki mogące uszkodzić stopy,
- unikać chodzenia boso (po domu, plaży, ogrodzie),
- pończochy, skarpetki, bielizna powinny być z naturalnych materiałów, nie mogą uciskać, hamując prawidłowe krążenie, dodać należy, że trzeba je codziennie zmieniać,
- każdego dnia należy oglądać stopy - szczególnie dokładnie okolicę pode-szwową i szczeliny między palcami - niesprawny pacjent może się posłużyć lusterkiem lub skorzystać z pomocy rodziny,
- pedikiurzystkę należy poinformować, że jest się chorym na cukrzycę,
- w przypadku zranienia trzeba zdezynfekować ranę i zaopatrzyć ją suchym opatrunkiem; jeśli rana nie wygoi się po 3-4 dniach, konieczna jest konsultacja lekarza.
X. Edukacja rodziny i wdrażanie jej do działań zapewniających pacjentowi utrzymanie właściwej higieny, zwłaszcza jeśli obserwowany jest u niego znaczny deficyt samoopieki.
Zadania edukacyjne w zakresie przekazywania wiedzy na temat cukrzycy
1. Rozmowa z pacjentem na temat cukrzycy.
2. Dobór i dostarczenie literatury fachowej na właściwym dla chorego poziomie.
3. Uświadomienie choremu istoty schorzenia przewlekłego i konsekwencji jego wystąpienia.
4. Wyjaśnienie mechanizmu i przyczyn powstawania cukrzycy oraz jej objawów.
5. Przedstawienie możliwych powikłań i określenie niebezpieczeństw z nimi związanych.
6. Opis objawów powikłań i nauka rozpoznawania zwiastunów.
7. Odróżnianie hiperglikemii od hipoglikemii.
8. Przedstawienie pacjentowi sposobów leczenia cukrzycy.
Zadania cdnkacyjpc w zakresie jKHlawąnia insuliny (dolyc/n chorego i jcg>> n.-
dziny)
1. Zapoznanie z rodzajami insulin, sposobami i zasadami ich podawania oraz przechowywania.
2. Dostarczenie plansz z zaznaczonymi prawidłowymi miejscami wkłuć, schematami ilustrującymi sposoby podawania insuliny.
3. Demonstrowanie obsługi sprzętu używanego do wstrzyknięć (strzykawki, igły, peny) i wykonywanie iniekcji.
4. Omówienie zasad aseptyki i antyseptyki i wdrożenie do praktycznego ich stosowania.
5. Ćwiczenie umiejętności poprawnego obliczania i nabierania zleconej dawki insuliny.
6. Liczenie techniki iniekcji i posługiwania się penem.
7. Nadzór podczas wykonywania pierwszych zabiegów.
8. Pouczenie o skutkach nieprawidłowego podania insuliny i środkach zaradczych, jakie należy bezzwłocznie podjąć.
Zadania edukacyjne w zakresie samokontroli chorego na cukrzyce
1. Uświadomienie celów i ważności samokontroli dla zapobiegania powikłaniom:
- samokontrola gwarantuje uzyskanie lepszych wskaźników skuteczności leczenia cukrzycy,
- zapobiega ketozie i hiperglikemii,
- pozwala ocenić wpływ różnych posiłków na cukromocz,
- pomaga lekarzowi w leczeniu cukrzycy,
- umożliwia choremu samodzielne decydowanie o zmianach dawki insuliny (w niewielkim zakresie).
2. Poinformowanie o sytuacjach mogących doprowadzić do powikłań, w których szczególnie dokładnie należy dokonywać samokontroli:
- pomyłki w dawkowaniu insuliny,
- niedostosowanie dawki insuliny do zmiany trybu życia (zwiększenie lub zaniechanie wysiłku fizycznego),
- wystąpienie innych schorzeń - choroby gorączkowe, stany zapalne,
- zmiana warunków i trybu życia - zmiana pracy, stres, wyjazdy, zmiany klimatyczne,
- zmiana lub niestosowanie diety, przyjmowanie niedozwolonych posiłków,
- dostarczanie nieprawidłowej ilości płynów,
- przyjmowanie leków, np. syropów, środków moczopędnych, środków antykoncepcyjnych.
3. Zapoznanie ze sposobami oceny swojego stanu:
- obserwacja i kontrola diurezy, stanu skóry, pragnienia,
- pomiar stężenia glukozy we krwi,
- badanie obecności acetonu i glukozyw moczu.