Warunki przyrodnicze
Rozpatrując warunki przyrodnicze produkcji rolnej należy wziąć pod uwagę: glebę, klimat (m.in. rozkład i wielkość opadów, temperatury, nasłonecznienie, wiatry), rzeźbę terenu. Ocena warunków przyrodniczych w układzie przestrzennym jest bardzo trudna ze względu ich dużą zmienność. Bardzo trudno jest wypracować metody umożliwiające uzyskanie pełnej porównywalności warunków przyrodniczych [Ziobro, Musiał, Brzeziński, 1984]. Jedną z metod kompleksowych analizy warunków przyrodniczych jest opracowana przez IUNG w Puławach „metoda waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej.” Jest ona przydatna do porównywania poszczególnych jednostek administracyjnych np. gmin, powiatów, czy też województw.
Oceną objęte są cztery elementy: jakość gleb, agroklimat, rzeźba terenu oraz warunki wodne.
1. Warunki glebowe: do oceny jakości warunków glebowych wykorzystano klasyfikację na klasy bonitacyjne i kompleksy przydatności rolniczej gleb, dla których to po przeprowadzeniu doświadczeń polowych ustalono współczynniki przeliczeniowe na skalę punktową. Skala 15-97 punktów.
2. Agroklimat: dokonuje się oceny plonotwórczej klimatu ustalając poziom plonu przeliczeniowego dla podstawowych upraw i odczytując wartość punktową ze specjalnie do tego celu przygotowanej tabeli. Skala 1-15 punktów.
3. Warunki wodne: ocenia się w skali 1-5 punktów, gdzie warunki bardzo korzystne przyjmują 5 punktów i w miarę pogarszania się wartości odpowiednio niższe.
4. Rzeźba terenu: ocenie podlega stan ukształtowania terenu rolniczego oraz jego wpływ na poziom nakładów i produkcji rolnej. Skala do 5 puhktów.
Suma punktów jaką może otrzymać badana jednostka tc^-122.
Oceniając warunki przyrodnicze województwa według metody wypracowanej przez IUNG należy zwrócić uwag gminy powiatu proszowickiego przekraczające 100 pkt. (tab.l 1). Ocena taka jest determinowana bardzo wysoką jakością gleb oraz wysoką oceną agroklimatu. Bardzo niska ocena warunków przyrodniczych w powiecie tatrzańskim (zaledwie 32,7 pkt.) świadczy o małej przydatności tych terenów dla produkcji rolniczej, nie neguje jednak wysokiej wartości walorów przyrodniczych tego terenu. Ocena wartości rolniczej przestrzeni produkcyjnej województwa małopolskiego (69,3 pkt.) jest tylko nieznacznie wyższa od średniej oceny dla Polski (66,6 pkt.). Pamiętać jednak należy o największym w kraju zróżnicowaniu tych ocen pomiędzy poszczególnymi gminami województwa.