d. Nt podstawie wzoru Hendersona-Hasselbacha wykonać obliczenie pH sporządzonego przez siebie buforu, korzystając zwartości: dla kwasu octowego - pKa = 4.74 dla kwasu fosforowego - pK* = 7.21.
2. Oznaczanie pH buforu przy 'użyciu pehametru Pomiai pH wykonuje się za pomocą pehametru (metodą potencjometryczną), przy użyciu dwóch elektrod: szklanej i kalomelowej.
Elektroda szklana jest elektrodą membranową i pełni funkcję elektrody wskaźnikowej. Jej potencjał zależy od stężenia jonów wodorowych.
E = E°SZ-0.059 pH •:
Budowa elektrody szklanej
Elektrc da szklana zbudowana jest z rurki szklanej zakończonej cienkościenną banieczką. W środku tej rurki umieszczony jest roztwór o znanym pH (najczęściej 0.1M HC1), w którym zanurzona jest elektroda wyprowadzająca w postaci drutu pokrytego chlorkiem srebra. Koniec rurki jest umocowany hermetycznie w oprawce. Elektroda wyprowadzająca jest połączona z bolcem metalowym, który jest zewnętrznym kontaktem elektrody.
Drugą elektrodą zwaną odniesienia, o stałym potencjale jest najczęściej elektroda kalomwowa (równie popularna jest elektroda chlorosrebrowa). Elektroda kalomelowa jest elektrodą drugiego rodzaju, odwracalną względem anionu. Zbudowana jest z rurki szklanej, w której znajduje się drucik platynowy zanurzony w rtęci otoczonej osadem kalomrlu HgiC^.
Elektroda szklana zanurzona w roztworze o nieznanym pH i zestawiona z elektrodą porównawczą tworzy ogniwo o następującym schemacie:
Ag,AgC1/0,1M HC1 // roztwór badany / elektroda odniesienia (NEK)
Obecnie stosuje się wygodniejszą elektrodę kombinowaną zwaną czasem zespoloną.
i —
Jest to zespół dwóch elektrod w jednej wspólnej oprawce, co upraszcza przeprowadzenie pomiaru, wykonywanego bez dodatkowej elektrody porównawczej. Elektroda kombinowana po zanurzeniu do roztworu badanego jest ogniwem, a nie półogniwem.
Do przyrządzonego wcześniej roztworu buforowego należy zanurzyć wykaiibrowaną elektrodę kombinowaną: ; Przed i po każdym pomiarze elektrodę należy obficie opłukać wodą destylowaną i osuszyć bibułą. W czasie pracy trzeba unikać zetknięcia
' f.
elektrody ze ściankami naczynka pomiarowego oraz zwracać uwagę, aby podczas pomiaru pH w badanym roztworze zanurzona była cała czynna powierzchnia elektrody. Wyznaczona wartość pH zanotować w zeszycie.
A. Przygotować 4 suche probówki o jednakowej grubości ścian i średnicy. Pipetą odmierzyć do każdej ż nich: 5,0 cm3, 2,5 cm3, 1,0 cm3, 0,5 cmJ sporządzonego przez siebie buforu, anastępnie uzupełnić wodą destylowaną do łącznej objętości 5,0 cm3.
B. Znając z ćwiczenia I i 2 pH przygotowanego buforu, dodać do każdej probówki po 3 krople odpowiedniego wskaźnika. Porównując optycznie zabarwienie roztworów, stwierdzić jaki jest wpływ rozcieńczenia na pH roztworu.
C. W zależności od zakresu zmiany barwy użytego wskaźnika roztwory buforowe we wszystkich probówkach miareczkować mianowanym roztworem HC1 lub NaOH do zmiany barwy wskaźnika. We wszystkich 4 przypadkach roztwory po miareczkowaniu powinny mieć jednakowe zabarwienie. Miareczkowanie można wykonać pipetą. Zanotować objętości zużyte do miareczkowania roztworów.