stolarstwo7

VIII

w stanie zrozumieć wszelkie wzory, podług których roboty ma wykonywać, ale nadto, aby był zdolnym nadać swoim wyrobom cechę pewnej artystycznej piękności, bez której w naszym wieku, przy wykształconym smaku ogółu, żaden choćby najdokładniejszy wyrób, podobać się i powodzenia znaleźć nic może. Cecha ta piękności i wykończenia artystycznego, stanowi właśnie główną zaletę, odznaczającą tak korzystnie od innych, wyroby stolarzy . francuzkich, obdarzonych wrodzonćm i wysoko przez pracę wykształ-conem, uczuciem piękna, którego i naszym robotnikom Bóg nic odmówił; starać się tylko powinni usilną pracą, uczucie to piękna w sobie wykształcić, a zamiłowaniem swego zawodu i przez kopiowanie dobrych wzorów, zastąpić brak wszelkich ułatwień, jakie stolarze francuzoy pod tym względem posiadają.

J. H.

CZĘŚĆ I.

O DRZEWIE, JEGO WŁASNOŚCIACH I GATUNKA CH.

Przeciąwszy pień drzewa w kierunku poprzcczuym, spostrzeżemy na przecięciu współśrodkowe pierścienie, rozmaitćj grubości i różnego koloru. Z wierzchu jest komórkowata kora (niein. rinde, fran. ecorce); pod nią łyko (n. bast, fr. livrel), składające się z włókien podłużnych; dalej biel (n. splint, fr. aubier), odznaczający się miękkością i jaśniejszym kolorem, i otaczający właściwe drzewo (n. holz, fr. bois), w którego środku znajduje się jeszcze tak nazwany rdzeń (n. kem, fr. coeur).

Wszystkie te części drzewa mają rozmaite własności, i im więcej ku środkowi się zbliżają, tern są twardsze, ciemniejsze i cięższe.

Przez przyrost drzewa na zewnątrz, tworzą się współśrodko-we powłoki czyli słoje (n. jahrringe, fr. couchcs), zwykle grubsze w blizkości rdzenia i od strony południowej kloca, mnićj lub więcej widoczne, stosownie do gatunku drzewa, a u niektórych drzew zamorskich prawie zupełnie nic dające się rozróżnić.

Prócz włókien podłużnych do słojów należących, widzićć się dają w drzewie jeszcze włókna poprzeczne, stanowiące tak nazwane promienie rdzenne (u. marketralden), od środka pnia do obwodu tegoż idące, z których przecięcia powstają w massie drzewa odróżniające się od niej zwykle mniej lub więcej błyszczące plamy, z tego powodu nazywane błyszczkami lub zwierciadłami (n. spiegel, fr. miroirs, maille). Jak słoje tak -i błyszczki są u różnych drzew co do swej wielkości, kształtu i ilości rozmaite, do tego stopnia, że po nich poznać nawet można gatunek drzewa, choćby ono wszystkie inne straciło cechy. Na przecięciu niektórych drzew okazują się błyszczki w wielkićj ilości, lecz

Stolamtwo,    X