stolarstwo6

58

8. Pila otworowa czyli oiwornica, nazywana sztychzejii (ti. stichsdge, locksdge, fr. scie a, couteau), używa się do wyrzynania dziur, krzywizn i wszelkich otworów, w tych przypadkach szczególniej, gdzie krzywica (szweifzega) niedogodnąby była, dla swej wielkości lub z powodu swój oprawy, np. gdy mamy wyrżnąć otwór w miejscu od brzegu płaszczyzny bardzo oddalonóm. W tym przypadku wierci się w danćm miejscu dziura, wsadza się w nią piła, i otwór żądanćj wielkości i kształtu się wyrzyna.

Blat otwornicy, do 15 a nawet 24 cali niekiedy długi, osadzony jest w okrągłćj drewnianćj osadzie lub w rękojeści podobnej do tej, jaką miała piła poprzedzająca. Przy osadzie blat jest od ^ł/t do I¹/* cala szeroki, zwęża się ku końcowi stopniowo aż do ostrza, i ma 6 do 12 zębów, ku przodowi zwróconych, na 1 cal swćj długości.

Ażeby blat tćj piły miał potrzebną sztywność, musi on być gruby od ’/*o do '/u cala, i z tego powodu zęby nie mogą być rozwierane. Dla zaradzenia więc temu, iżby się piła w drzewie nie zahaczała, blat jćj musi być przy zębach prawic dwa razy grubszy niż u góry.

Niektóre angielskie piły tego rodzaju są w rękojeści osadzone w ten sposób, że wysuwać je można mnićj lub więcćj, co często przy drobnych robotach, gdy tylko koniec piły i'ig. 33. j_cst potrzebny, dogodność stanowi. Figura 33 przedstawia taką piłę. Blat ma kształt a, i osadza się w rękojeści, z którćj dowolnie wystawać może. Część górna oprawy m jest wydrążona i śrubką do rękojeści b umocowana. Przez część mn i wzdłuż całej rękojeści idzie płaskie wydrążenie, w którćm się blat piły posuwać może. W wydrążeniu płaskićj części « osadzona jest płatka stalowa, na którą cisną śruby w n osadzone , gdy zostaną przyciągnięte, i tym sposobem blat piły w żądanćm położeniu utrzymują.

9. Piła naciędowa czyli zasuwnica, gradze-gą nazywana (n. gratsage, fr. scie a. ehemllet). Powyżćj opisane piły nie dadzą się stosownie użyć, gdy potrzeba zrobić nacięcie na szerokiej płaszczyźnie, a szczególniej gdy to nacięcie ma być w środku płaszczyzny i jćj brzegów nic dochodzić. W tym przypadku używa się piły kształtu fig. 34. Blat piły a przeszło 7 cali długi, osadzony jest w oprawie b, zrobionćj w ten sposób, aby ją obiema rękami chwycić można, i tylko około pół cala nad nią występuje. Zęby w liczbie ośmiu na cal długości tak są posta-podobny do oprawy hebla bez dziury, którego dolna powierzchnia jest wyrobiona w ten sposób, że prawa jej strona m leży wyżćj, a lewa c niżćj. Prostopadle do podstawy, na prawym bolcu narzędzia śrubuje się blat piły s, którego dolny zazębiony brzeg cokolwiek niżej leży od prawćj strony podstawy, i daje się dowoli podnosić i opuszczać, za pomocą śrub chwytających za podłużne wcięcia w blacie piły zrobiono. Przy użyciu tego narzędzia, niższa część podstawy przykłada się bokiem do gładko olieblowancgo sztorcu drzewa, na którym czop zarżnąć potrzeba, i ciągle przy poruszaniu piły do niego się przyciska. W ten sposób przekrój musi być równoległy ze sztorcem, i od niego oddalony na szerokość odfclcowanćj prawćj strony podstawy. Piła ta może zastąpić także miejsce hebla do wyżłabiania felców lub wpustów (nutów), w przypadku, gdy one są zbyt ważkie, lub gdy potrzeba je wyrobić w sztorcu lub w drzewie poprzccznem, w którem hcbelby zadzierał. Zęby tej piły, z powodu, że ona musi być poruszaną ruchem małym, zwrotnym tam i napowrót, tern się różnią od zwykłych, żc do połowy długości blatu zwrócone są w jednę, Ód połowy zaś w drugą stronę ku sobie lub od siebie, przez co piła tam i napowrót rżnąć może.

wionę, żc pita rżnie, gdy ją ku sobie ciągniemy, a zatćm odwrotnie jak u pił innych. Tylny koniec oprawy obejmuje się prawą _: /    ręką, przedni zaś lewą, i tym spo-

■ Fig. 34.    sobem dwiema rękami piła się pro

wadzi. Blat połączony jest z oprawą kilkoma śrubami, które przez nic przechodzą i muterkami się skręcają.

10. Pila odsadzkowa z osadą (n. nuthsage oder absatzsage mit an-scldag, fr. seie a arraser). Francuzcy stolarze używają tego narzędzia, aby przy czworograniastych kawałkach drzewa, robić za pomocą niego poprzeczne nacięcia ze wszystkich czterech stron, dla utworzenia czopa. Budowa tego narzędzia jest taka, że nacięcia te, przy małćj uwadze, nie mogą być inne, jak tylko zupełnie prostopadłe do powierzchni drzewa. Wystawmy sobie kawałek drzewa A (fig. 35),

Fig. 35. A

** 1
	0 ^J ^	■U

11. Pila odsadzkowa z osadą ruchomą (n. guadrir scige), tern się tylko różni od poprzednićj, że osada oddzielona jest od części , na którćj piła jest przyśrubowaną, i od nićj oddalać lub do