stolarstwo2

70

_G(ly zamiast pojedynczego żelaza, wstawimy w oprawę ró-wniacza żelazo z pokrywy czyli dubeltowe, powstanie ztąd ró-wniacz czyli schlud dubeltowy, zwany pospolicie dubelihublem (n. doppelltobil, fr. rabot u double jer), którego żelazo pochylone być

powinno więcej ku podstawie, aniżeli żelazo hebla pojedynczego, a sposób wyznaczenia tego pochylenia jest następujący: linią prostopadłą b (fig. 48 B) dzieli się od 1 do 2 na dwanaście równych jg 1    ³    \    ^    części, potćm przenosi

się dziesięć z tych części na linią podstawy od 1 do <?, i łączy punkt 3 z punktem 2 linią u, która wskaże pochylenie żelaza.

* Pokrywa śrubuje się zwykle z żelazem krótką śrubą, i z nićm razem za pomocą klina w dziurze klinowej się umacnia. Niekiedy jednak używa się innego sposobu, mnićj praktycznego, który polega na tćm, że w dziurze klinowćj osadzony jest stale poprzeczny kawałek drzewa, do którego przyśrubowaną jest metalowa piata. Pokrywa połączona jest z tą piątą śrubami w ten sposób, że się na nićj posuwać może, a klin drewniany, wbity pomiędzy żelazo i pokrywę, ściska je z sobą u dołu.

Heble powyżćj opisane służą zwykle tylko do heblowania małych płaszczyzn, lub tćż dla łatwiejszćj za pomocą nich roboty, używają się do wyrobienia powierzchni drzewa do pewnego tylko stopnia; gdy zaś idzie o jćj ostateczne wyrównanie, wtedy służy hebel więltszćj długości, tak nazwany:

3. Spuszcz, spusk czyli rubanek (n. rauhbank, fr. varlope\ fig. 49. Pochylenie żelaza jest w nim takie same jak w równiaczu,

długość oprawy ^F,g- ⁴⁹-    wynosi 2 do 2¹/*

stóp, szerokość jćj 3 cale, wysokość 3^l/₄ do 4^ch cali, która na -jS końcach hebla V| zwykle o ³/< cala y się zmniejsza. Grubość żelaza w tym heblu dochodzi do 2 linij, szerokość zaś jego powinna być o.'/s część cala

mniejszą od szerokości oprawy, a dziura przed żelazem musi mieć 'dobre-pół'linii szerokości, aby przez nią wióry z łatwością przejść mogły. . '    ;

Spuszcz z żelazem podwójnćm nazywa się dubeltowym (n. dop-pelrauhbank, fr. varlope a double Jer), i do niego stosuje się wszystko to, cośmy o dubeltowym równiaczu powiedzieli.

Fig, 50.

Zagranicą powszechnie używany jest nadto tak zwany pół-'spuszcz czyli mały spuszcz (n. Heine albo halbe rauhbank, fr. demi-varlope), z oprawą 18 do 20 cali długą, 2^l,4 cala szeroką, 2³/₄; .cala wysoką i żelazem l',₂ do l^s/₄ cali szerokiem. Hebel ten czg-, sto ma w^: sobie osadzone żelazo wypukłe, podobne zupełnie do żelaza w drapaczu, i służy do przygotowawczego wyrównywania wielkich płaszczyzn. Żelazo jego jest więcćj pochylone od żelaza w spuszczu zwyczajnym, a pochyłość tę, która służyć może także dla drapacza, wyznacza się następującym sposobem. W miejscu, w którćm ma być wycięcie, na boku hebla prowadzi się linia prostopadła do brzegu podeszwy hebla (lig. 50), na niej zakreśla się koło dowolnćj wielkości , i dzieli jego średnicę w kierunku prostopadłej na trzy równe części •, potćm jednę z tych części odcina się na obwodzie koła od 1 do a i od 4 do b. Linia ab, łącząca punkta odcięte, wskaże stosowne pochylenie żelaza. To wykreślenie posłużyć także może przy heblu do wyrabiania wpustów.

Jeszcze większy od spuszcza, a zarazem największy ze wszystkich stolarskich hebli, jest:

4.    Spajacz (n. jugebank, ang. joinier), który służy do oheblo-wywania prostego kantów długich desek, gdy je w szerokie płaszczyzny spoić czyli sfugować potrzeba. Często jestto tylko zwyczajny spuszcz, do trzech stóp długości w oprawie mający; właściwy jednak spajacz tćm się odznacza, że jest przez dwóch robotników prowadzony, i dlatego z przodu ma z obu stron rękojeści, za które jeden robotnik ciągnie, gdy drugi z tyłu hebel po; pycha. Prócz tego, na obu brzegach podeszwy spajacza zwykle umocowane są wązkie i cienkie listewki, posuwające się po kan-tach dwóch doskonale zrównanych desek, pomiędzy któremi deska heblowana jest umocowaną, i które służą do utrzymania hebla zawsze w jednem poziomem położeniu.

5.    Kąlnik czyli gzymshubel (n. simshobel, fr. guillaume), figura 51, służy do wyrabiania kątów dwóch jakichkolwiek płaszczyzn przecinających się z sobą; Oprawa jego jest 10 do 12 cali długą, ‘/a do 1','a cala szeroką, i tak zrobioną, że żelazo b u dołu prze-