stolarstwo7

80

wyskakujących listewek (fr. langueUe), wchodzących we wpusty czyli nuty (fr. rainure). Hebel ten tćm się tylko różni od poprzedniego , że ma w podeszwie i w żelazie wycięcie odpowiadające szerokości i głębokości wypustów. Może być urządzonym do nastawiania, najczęścićj jednak używa się z osadą nieruchomą.

drzewa, do 2 cali grubego,7 cali szerokiego i 4 do 5 długiego, rozmaicie wyrobionego, najczęścićj z uszami b, b, za któro

3. Wyilabiacz czyli grundhubel (n. grundhobel, fr. la guim-barde), fig. 70, używa się do wyżłobienia i wyrównania dna wąz-kich i krótkich zagłębień, do których innym heblem dostać się nic można. Oprawa tego hebla aa składa się z kawałka twardego

Fig. 7o.

tam i napowrót się posuwa. Żelazo jego c, c’, c” jest pod kątem rozwartym zagięte, w ten sposób, że górna część c przez oprawę przechodzi prawie pionowo w meta-lowćj osadzie e, wyżćj lub niżćj na-

stawioną i śrubą d umocowaną być może. Dolna zpś część żelaza ma ostrze c” ³ _t do 1 cala szerokie, które, stosownie do potrzeby, mniej lub więcćj nad podeszwę wystawać może. Hebel ten używa się także przy wyrabianiu w drzewie.zagłębień na listwy zasuwane, których boki nacinają się piłą nacięciową czyli zasuwnicą, a zawarte między niemi drzewo wycina się z początku dłutem, a potćm do reszty wyżłdbiaczem wybiera.

4. Zasaumik czyli grathubel (n. grathliobel, fr. guillaume de cóie), służy do wyrabiania zacięć w jaskółczy ogon na listwach zasuwanycli (grath). Ma kształt zupełnie podobny do kątnika felcowego czyli felcownika, przedstawionego na fig. 53, z tą różnicą , że podeszwa jego i żelazo nie są pod kątem prostym z osadą ustawione, lecz czynią z nią kąt ostry, podług zacięcia jaskółczego ogona, a nadto tern, że nie ma ruchomego języka g. Hebel taki służyć może tylko do zacinania jaskółczych ogonów z.jedną pochyłością i jednakowćj szerokości; ponieważ zaś często potrzeba nadawać im rozmaitą szerokość i spadek, dlatego tćż w tyra celu używa się zasuwuika z osadą ruchomą. Fig. 71 przedstawia taki hebel z osadą do nastawiania za pomocą śrub. a jest

Fig. 7 u

oprawa hebla; 6 osada ruchoma, którą za pomocą śrub e, e, przez pokręcanie zewnętrznych lub wewnętrznych muter d, d, c, c, zbliżać lub oddalać od oprawy można. / jest żelazo hebla, stosownie zacięte, podług pochyłości ściany bocznej jaskółczego ogona; g zaś drugie żelazko czyli podrzy-nacz, z końcem ostrza zaokrąglonym , 'śrubą do oprawy przymocowany, który podnosić i opuszczać można, służący do nacinania drzewa w kierunku pionowym.

W heblach tego rodzaju żelazo nie powinno być osadzone prostopadle do długości hebla, lecz cokolwiek ukośnie, jak to już nieraz widzieliśmy, aby nićm lepićj na wszelkiego rodzaju drzewie heblować można było.

Wszystkie tu opisane heble podlegają w różnych pojedynczych przypadkach niezliczonym odmianom, których tu rozbierać po szczególe nie możemy. Wspomnieć tylko należy, że w ostatnich czasach,' heble używane przez stolarzy angielskich, amerykańskich, a nawet i francuskich, odróżniły się znacznie od używanych w Niemczech i u nas, a między innemi tćm, że w nich żelazo nie jest osadzone w środku długości oprawy.

przy równiaczacli    ...........‘/i    tejże

przy półspuszczu..........‘/₅    „

przy wpustniku...........‘/'o    »

Rozważając różne heble angielskie, znajdziemy, że w nich odsunięcie żelaza od środka oprawy ku przodowi hebla, wyrażone w całej długości oprawy, wynosi:

przy heblu okrągłym lub wałkowcu. ^ł/is co znaczy, że np. w równiaczu żelazo przebija podeszwę w miejscu oddalonem o ^:V₄ jej długości od końca hebla, nie zaś w jej środku, jak to zvvykle się robi.; przy półspuszczu w miejscu oddalonem o Vi.. długości hebla od jego końca i t. p.: z czego wypada, że odsunięcie to żelaza hebla na przód jest tćm większe , im he-