stolarstwo0

żna rozmaicie drzewo zarzynać, stosownie do tego, czy chcemy, aby to ukośne spojenie z jednćj lub z obu stron drzewa było widoczne. W pierwszym przypadku jedna tylko strona zwidłowania czyli szlica obcina się na ueios, i do tego należący czop c z jednej strony stosownie się odsądzą pod kątem 45 . W drugim razie robi się to samo z obu stron drzewa (fig. 111).

Gdy jedna ze sztuk zwidłowanycli pod kątem szerszą jest od drugiej, wtedy przy zwidłowaniu na ucios spojenie nie idzie od wierzchołka kąta wewnętrznego, utworzonego przez złączone z sobą sztuki drzewa, do wierzchołka kąta zewnętrznego tychże sztuk, lecz do pewnego punktu, który od tego ostatniego wierzchołka kąta odległy jest o różnicę szerokości dwóch złączonych sztuk drzewa (fr. assemblage ti j ausse-coupe).

Fig. m.

Fig. 112.

Gdy przy zwidłowanym rogu, na jednym lub na obu brzegach połączonych sztuk drzewa, wyrobiony jest gzems czyli krajnik, wtedy gzems ten musi być koniecznie na ucios zetknięty, chociażby same sztuki a i b (fig. 112) prosto pod kątem zwidłowane były.

5. Czopowanie (n. verzapfnng, fr. assemblage a mortaise). Róg zwidłowauy nie ma nigdy wielkiej mocy, gdyż czop w widłach tylko z trzech stron drzewem jest otoczony. Lepsze pod tym względem, ale za to trudniejsze do wykonania, jest połączenie na czop (n. zajjhi, fr. ienon). W jednej sztuce drzewa b (fig. 113), w blizkości jej końca, dłutuje się podłużna czworokątna dziura czyli stępka (n. zapjenlock, fr. mortaise). Druga zaś sztuka a, ze wszystkich czterech stron lub też z trzech tylko stosownie się zarzyna, i odsądzą tak, że utworzony w ten sposób czop szczelnie w dziurę w picrwszćj sztuce zrobioną wchodzić powinien. Przez odsądzenie drzewa, naokoło czopa tworzy*się odsadzka (n. abge-seize, fr. arrasement), która opiera się o ilraewo, otaczające wokoło dziurę czopową (epaulement de la morlaise). Często czop odsądzą się tylko z dwóch naprzeciw siebie leżących stron. Niekiedy pewne części czopa robią się krótsze od reszty tegoż, tak, że tylko część dłuższa przechodzi nawskróś drzewa, w której stępka jest wyrobioną; krótsze zaś części wchodzą tylko w płytkie wyżłobienie, na podobieństwo wpustu, do dziury czopowćj przytykające. Czopy tego rodzaju, często przy składaniu robót budowlanych, szczególuiej drzwi używane, nazywają się czopami z wpustem (u. nuthzap/en), tig. 114 d.

Fig. lu.

Fig. 113.

Przy bardzo grubych sztukach drzewa, zarzyna się zamiast jednego dwa czopy, i dłutuje dwie stępki przy sobie, aby osiągnąć większe zetknięcie, a tćm samem silniejszy związek połączonych sztuk drzewa.

Fig. lis.

Pod względem połączenia czopowego, co do spojenia na ucios gzemsów na bokach drzewa wyrobionych (fig. 115), zachodzi zupełnie to samo, co się przy widło-waniu powiedziało, tojest, że one w każdym razie muszą być z sobą pod kątem 45" zetknięte. Czop zatem w takim razie musi być tyle odsądzony, ile wynosi szerokość gzemsu na brzegu drzewa wyrobionego.

Fig. 116 przedstawia połączenie czopowe pod kątem z jednym czopem na ucios (n. zapjeiwerbindung mit gehrung, fr. assemblage a tenon en Jausse-conpe).