Pomiary potencjometryczne pH są najdokładniejsze spośród metod stosowanych do tego celu. pH-metry wysokiej klasy pozwalają na pomiar pH z dokładnością do 0,001 części jednostki. Aby osiągnąć tak dokładne rezultaty, należy:
1) Stosować do kalibracji pH-metru bufory dobrze przygotowane, o dokładnie zdefiniowanym pH. Do kalibracji należy użyć buforów nieznacznie różniących się wartością pH od roztworu badanego.
2) Uwzględniać przy kalibracji pH-metru temperaturę pomiaru. Jak to wynika z równ. (10.32), nachylenie krzywej kalibracyjnej zależy od temperatury.
3) Wartość pH mierzona potencjometrycznie odpowiada w rzeczywistości aktywności jonów wodorowych, a nie ich stężeniu. Dlatego, aby uzyskać dobrze zdefiniowane wyniki, należy znać siłę jonową roztworu i wówczas od zależności związanej z aktywnością jonów wodorowych można przejść do zależności stężeniowych.
Współczesna potencjometria bezpośrednia jest zdominowana przez jonoselektywne elektrody (ISE) wskaźnikowe. ISE reagują w sposób selektywny na obecność pewnych jonów w roztworze. Dokładne zbadanie, czy ogniwo pomiarowe zachowuje się ściśle wg wymogów równania Nernsta, jest dość uciążliwe. Dlatego w praktyce analitycznej stosuje się empiryczną postać tego równania. SEM ogniwa złożonego z elektrody wskaźnikowej i elektrody odniesienia można przedstawić równaniem:
E = E* ±-\ogaiz± (10.38)
z
w którym E oznacza SEM ogniwa pomiarowego, E* — stałą dla danego
199