stolarstwo2

Dla zabezpieczenia drzewa od szkodliwego wpływu wilgoci, użyć można także czystego pokostu, którym powleczone drzewo, poprzednio skrobaczką obciągnięte, staje się trwalszćm, ciemniej-szćm i lepszy ma pozór. Od wilgoci chroni także tak nazwane piaskowanie, tojest posypywanie drzewa ostrym piaskiem, na mokrą powłokę z gęstego pokostu lub farby olejnej. W tym celu użyć także można powłoki składającćj się: z pokostu, trzech części na powietrzu zlasowanego wapna, dwóch części popiołu drzewnego i jednej części miałkiego piasku. Powłoka ta powtarza się dwa razy: pierwszy raz rzadsza, drugi raz gęstsza.

Można także drzewo od wilgoci ochronić przez powleczenie smołą, z węgli kamiennych otrzymywaną, która prędzćj schnie niż smoła drzewna, i daje powłokę trwalszą i sprężystszą. Smołą tą smaruje się drzewo na gorąco tyle razy, aż dopóki w nie wsiąkać nie przestanie. Do ostatnićj powłoki dodaje się nieco olejku terpentynowego, proszku ceglanego lub ostrego piasku.

Smoła drzewna, przed użyciem do powlekania drzewa, musi być poprzednio ze szlamowaną kredą wygotowaną, aby kwas drzewny w smole takiej znajdujący się rozłożyć, gdyż inaczćj prawie wcale nie wysycha. Dobrze jest dodać do smoły drzewnej część jćj objętości żywicy. Powłoka daje się zwykle trzykrotnie: dwie pierwsze posypują się piaskiem, a trzecia zostaje czystą.

Powlekanie szkłem wodnćm najwłaściwićj użyć się daje tylko za rodzaj gruntu pod farby olejne.

FARBOWANIE czyli BEJCOWANIE DRZEWA.

Farbowanie’czyli bejcowanie drzewa (n. das beilzen, fr. lein-dre), używa się w trojakim celu:

a)    aby nadać drzewu jakikolwiek kolor, choćby nienaturalny, jedynie dla upiększenia i lepszego pozoru;

b)    aby za pomocą tańszych gatunków drzew krajowych, naśladować droższe drzewa zamorskie;

t) aby gładkićj, niepięknćj i jednokolorowćj powierzchni jakiego drzewa nadać pozór żyłowaty lub słoisty, za pomocą cząstkowego czyli miejscowego zafarbowania.

Zwyczajne malowanie drzewa, przez powleczenie jego powierzchni farbą, nie przesiąka włókien drzewa: nie może więc być drzewo w ten sposób powleczone, ani szlifowane, ani tćź innym sposobem obrabiane, a oprócz tego traci pod farbą zwykle zupełnie swoje naturalne słoje i żyły, które główną piękność drzewa stanowią; nadto farby takie zwykle szkodliwemu wpływowi światła oprzćć się nie są zdolne.

. Z tych więc powodów zastosowano do farbowania drzewa rozmaite pierwiastki chemiczne, które jego tkankę prawie nawskrpś przejmując, nadają jej kolor trwały i rozmaity.

Włókna drzewne składają się w ogóle z tych samych pierwiastków, co i włókna materyj lnianych i bawełnianych: zatóm postępowanie chemiczne, przy farbowaniu tkanin używane, może być zastosowane także do farbowania drzewa, a mianowicie potrzeba drzewo wygotować z pewnemi ciałami chemicznemi, które na jego włókna działając, nadałyby im żądany kolor.

Nie wszystkie gatunki drzew przyjmują wszystkie farby w równym stopniu; niektóre z nich potrzebują szczególnych przygotowań. Z krajowych drzew farbują się dobrze i trwale następujące: klon, gruszka, jabłoń, brzoza, olsza, kasztan dziki, wiśnia, lipa, śliwa, morwa, wiąz, grab, dąb (na czarno) i jodła.

Jednostajny, kolor przyjmują tylko takie drzewa, które mają tkankę jednostajną i cienką. Do przyjęcia kolorów jasnych i żywych, wybierać potrzeba drzewa białe lub jasne; dla innych kolorów takie, których kolor naturalny, o ile możności jest do nadawanej farby zbliżony, i których tkanka podobną jest do tkanki drzewa, jakie ma naśladować.

Przed rozpoczęciem farbowania drzewo musi być zupełnie wykończone i wyrobione, gdyż kolor w nie nigdy tak głęboko nie wsiąka, aby przez późniejsze szlifowanie lub heblowanie nie został nadwerężony.

Powierzchnia drzewa, po obciągnięciu skrobaczką, szlifuje się pumeksem z wodą lub skrzypicm, i czyści się szczotką lub gąbką, a następnie znowu suszy przed farbowaniem przez 36 do 48 godzin, w cieple około 30" R., aby się pory drzewa otworzyły, a wilgoć wyszła: gdyż im suchsze drzewo, tern lepiej farbę przyciąga. Wszelkie plamy tłuste i klejowe szkodzą wsiąkaniu farby. Najlepiej farbuje się drzewo porznięte na fornery, lub inne cienkie kawałki , gdyż wtedy farba z obu stron w drzewo wsiąka, i prawie do Wnętrza jego jednostajnie się przeciska.

Wszelkie drobne kawałki drzewa farbują się w podłużnym, czworograniastym, miedzianym kotle, w którym drzewo tak długo gotuje się w farbie, dopóki ona dość głęboko drzewa nie przeniknie. Przy większych kawałkach drzewa, które w ten sposób farbować się nie dają, smaruje się farba na gorąco szczotką lub pędzlem po drzewie, powtarzając powlekanie 4 do 5 razy; każde następne po zupełnćm wyschnięciu poprzedniego, a to stosownie ■ do gatunku drzewa i żywości koloru. Po zafarbowaniu drzewa i wysuszeniu go, szlifuje się ono powtórnie pumeksem, skrzypiem lub triplą (tripoli), tojest ostrym brunatnym proszkiem żelazisto-gliniastym. pochodzenia wulkanicznego, a potćm jak zwykle poli-

9*