stolarstwo 6

178

plinthes), przymocować należy w pierwszym roku tylko tymczasowo przy tych ścianach, przy ścianach zaś poprzecznych odrazu na moc, gdyż one tam także do utrzymania podłogi służyć będą. Ażeby przy sklejaniu nic przylepić przypadkiem desek do belek, coby ich wolny ruch tamowało, potrzeba pod deski podkładać na belkach paski papieru.

W Ameryce do robienia podłóg używane są osobne maszyny (olaining mills), które' deski heblują i wyrabiają w nich wpusty. Można tam dostać gotowe deski podłogowe, wszelkiej długości i dobroci, przygotowane na maszynach. Robota za pomocą tych maszyn idzie tak prędko, że jeden robotnik ciągle jest zajęty nakładaniem surowych desek, gdy drugi zdejmuje je z maszyny już wyheblowane i z wyrobionemi wpustami: a do wyheblo wania deski 16 stóp długićj tylko dwie minuty czasu potrzeba. Maszyny tego rodzaju należą do odmian heblami, o których już wyżćj była wzmianka, i działają za pomocą obrotowych noży, robiących 1000 do 1200 obrotów na minutę.

posadzki nietylko są piękniejsze, ale i trwalsze od podłóg. Ich robota jest rozmaitą, podług różnych gatunków i ceny. Robią się one z jednego gatunku drzewa, gładkie albo w kamienie, dając kawałkom drzewa, z których są złożone, rozmaity kierunek włókien; często także bywają fornerowane, i z różnych zamorskich drzew składane.

Najprostszym gatunkiem posadzki są tak zwane podłogi krzyżowe (fr. parguet d/rise), których tafle osadzone są między krzy-źującemi się ramami czyli jryzami (n. jries, fr. jrise). Jeżeli podłoga krzyżowa ma być daną na parterze, wtedy układają się legary w ten sposób, aby pierwszy legar od ściany wystawał o kilka cali nad szerokość fryzu, lub kładą się. wzdłuż ściany dwa legary przy sobie, inne zaś tak się rozkładają, aby pod każdy fryz podłużny legar przypadał; fryzy zaś' poprzeczne zbijają' się z niemi w miejscach przecięcia się. Fryzy do podłóg krzyżowych robią się zwykle z drzewa dębowego lub brzostowego, ciemno bejcowane lub pokostowane. Przy fryzach środkowych z obu stron, przy brzeżnych zaś z jednćj strony tylko wyrobiony jest wpust lub felc, w który zakładają się tafle, często z innego gatunku drzewa niż fryzy zrobione, i przybijają się do dolnego kau-tu tychże fryzów. Talie składają się z desek szeżelnie na wpust połączonych, i wokoło opatrzone są wypustem czyli fedrern, wchodzącym we fryzy, i do legarów gwoździami się przybijają. Szerokość fryzów może być różną, podług potrzeb}', od 4 do 10 cali, a wielkość tafli zwykle około 4 stopy w kwadrat wynosi. Gdy podłoga krzyżowa ma być daną na piętrze, gdzie nie można mieć rozkładu belek podług fryzów, wtedy potrzeba dać poprzednio na belkach podłogę ślepą, a na niej dopiero u|ożyć 'podług potrzeby fryzy i tafle podłogi krzyżowćj.

Inny rodzaj prostych posadzek stanowią tak nazwane podłogi to jedlinką czyli w trójnit (n. halbparkel boden, fr. parąuel a points de Hongrie ou enjougere, en epi). Pod taką posadzkę, jak fig. 148 przedstawia, można dać lub.fiie dać podłogę ślepą. Posadzka w jedlinkę składa się z ważkich deseczek ffr. alaises), 3 do 4 cali

szerokich, najczęściej z drzewa dębowego c, c, połączonych z sobą na felc lub na wpust, i przybitych” w kierunku przekątnym naprze-mian, do Iegarów lub belek a, pomiędzy fryzami naokoło ścian pokoju idącemi b, b, które także wnęki drzwi i okien wypełniają.

Dla zakrycia główek gwoździ, któremi Fig. 149.    deseczki do Iegarów są przybite, a za

razem do ozdoby, służą wązlde fryzy d, d, z twardego i zwykle ciemniejszego drzewa, na wierzchu posadzki naklejane. Często fryzy te opuszczają się, a wtedy deseczki posadzkę składające stykają się z sobą naprzemian, jak to fig. 149 pokazuje.

Posadzki tego rodzaju są tanie, i mają tę zaletę, że nie cierpią wiele od zsy-chania się drzewa, jako z ważkich deseczek złożone.

Posadzki z oddzielnych tafli kwadratowych (n. parkeis, fr. par-guet d’assemblage), wyrabiają się zwykle w taflach dwie stopy w kwadrat mających, z jednego gatunku drzewa, dębowego, jesionowego, brzostowego i t. p., lub z drzew różnokolorowych krajowych i obcych. Gdy używamy drzew różnych gatunków, po-

12*