Jeżeli przekrój zbiornika jest dużo większy od przekroju otworu, wtedy
2
ai>0
prędkość dopływającej cieczy uQ jest znikomo mała i wyraz - może być
pominięty. Ponadto gdy ciśnienia na zwierciadle cieczy i w przekroju otworu są jednakowe (np. p atmosferyczne), różnica wysokości ciśnień równa jest zeru. W tych warunkach HQ = H i jest to zagłębienie środka ciężkości otworu pod powierzchnią cieczy w zbiorniku. Jeżeli H0 * H, można schemat rzeczywisty zastąpić schematem wypływu przy równych ciśnieniach i bez prędkości dopływającej, ale umownie podnieść należy wówczas zwierciadło ciecz) w zbiorniku o
° 2g Y
Niekiedy w obliczeniach wypływu cieczy ze zbiorników przez krótkie przewody posługujemy się również podanym wyżej wzorem na wydatek. Zmienia się wtedy jednak znaczenie współczynnika wydatku p. Zjawisko dławienia przestaje odgrywać istotną rolę, natomiast współczynnik <p reprezentuje zmniejszenie prędkości wywołane wszystkimi stratami energii. Wartość współczynnika straty wlotowej ( musi być w tym przypadku zastąpiona sumą współczynnika wszystkich strat (lokalnych i na długości), czyli
<P =
\
1
^ d
Przy obliczaniu wydatku otworu dużego nie wolno przyjmować jednakowe; prędkości wypływu w całym otworze. Wyprowadzony dla otworu małego wzór można jednak stosować dla poszczególnych części otworu dużega w których panuje jednakowa prędkość, to znaczy dla części o tym samym zagłębieniu. Dzielimy otwór duży (rys. 7.3) na elementarne paski poziome. Jeżeli zagłębienie wydzielonego paska oznaczymy z, to jego rzeczywista
wysokość wyniesie ^Z , a pole dF = b -——, przy czym szerokość b jest sin a sin a
funkcją zagłębienia z.
Wypływ przez taki elementarny otwór wyrazi się wzorem
dQ - —— \/2gzdz. sina
Natomiast wydatek całego otworu jako suma wydatków elementarnych wyniesie
106