I Ćwiczenia 1. Klasyfikacj a wysiłków fizycznych.
Wysiłek fizyczny - to praca mięśni szkieletowych wraz z całym zespołem towarzyszących jej czynnościowych zmian w organizmie
A. Ze względu na czas trwania wysiłku fizycznego.
- wysiłki krótkotrwałe - trwające do kilku minut
- wysiłki o średniej długości - trwające od kilkunastu minut do 30 - 60 minut
- wysiłki długotrwałe - wykonywane dłużej niż 30 - 60 minut.
> do 3 sekund - korzystanie z zapasu ATP (wysiłki o max mocy, np. pchnięcie kulą)
> do 10 sekund-wysiłekfosfagenowy (bezmleczanowy - me powstaje kwas mleczowy) gdzie resynteza ATP dokonuje się kosztem rozpadu fotosyntezy i ADP (np. bieg na 100 metrów)
^ do 30 minut - wysiłek glikolitycznofosforanowy. Metabolizmem dostarczającym energię jest glikoza beztlenowa - a produktem ubocznym jest kwas mlekowy ADP +
P (zasób substratu) —^ ATP + ostatek substratu Metabolizm beztlenowy
(przemiana glikogenu w przypadku nagłej potrzeby Energia czerpana z procesów tlenowych i beztlenowych.
> powyżej 30 minut - wysiłek tlenowy - energia czerpana z procesów tlenowych Wykorzystywanie jako substratów energetycznych: glikogenu mięśniowego, glukozy z krwi, wolne kwasy tłuszczowe Fosforylacja oksydacyjna ADP + P —^ ATP, 2ADP-^ ATP + AMP
Metabolizm tlenowy
B. Ze względu na intensywność wykonywanej pracy (ilość poboru tlenu)
Intensywność wykonywanej pracy - to ilość zużytego Cb do wykonywanej pracy, odniesiona do maz poboru tlenu; wyrażona w %
submaksymalne (pobór 02 mniejszy od V02 - <80%) - podczas takiego wysiłku organizm sięga do rezerw poza mięśniowych, czyli do glikogenu znajdującego się w postaci zapasu w wątrobie Uruchomienie tego zapasu umożliwia adrenalina maksymalne - (pobór 02 równy jest V02 max - ok 80%) - w wysiłku tym zapotrzebowanie na energię jest zaspokojone w 30% przez węglowodany , a w 10% przez tłuszcze (wolne kwasy tłuszczowe), a jeżeli wysiłek trwa powyżej 40 minut to przeważają tłuszcze.
supramaksymalne (pobór 02 większy od V02 maz - >80%) - wysiłek jest tu krótki i krew nie nadąży przejść przez duży krwi obieg, następuje brak mięśniom potrzebnej ilości 021 powstaje dług tlenowy. Substratem energetycznym są wolne kwasy tłuszczowe (od 60-90 VCb max) w początkowym okresie pracy występuje deficyt tlenowy Po zakończeniu wysiłku pobieranie 02 stopniowo się zmniejsza, ale pozostaje większe niż w czasie spoczynku przed wysiłkiem, dlatego że spalamy dług tlenowy.
VCbmax (maksymalny pułap tlenowy) - to największa objętość Cb, jaką jest w stanie pobrać organizm w przeciągu jednej minuty, podczas wysiłku o maz intensywności