0000011 (23)

na poprzedzeniu pracy fizycznej krótkotrwałą pracą mięśniową zbliżoną charakterem do mającego nastąpić właściwego wysiłku. Ma ona przygotować organizm do wzmożonych wymagań pracy.

Rozgrzewka obejmuje przede wszystkim ćwiczenia o charakterze ogólnym, mające pobudzić cały organizm i wpływać na wzmożenie przemiany materii, aby w ten sposób wytworzyć stan optymalnej pobudliwości i gotowości czynnościowej układu nerwowo-mięśniowego. Fizjologiczne działanie rozgrzewki, uzasadnionej praktyką życiową, sprowadza się do skrócenia czasu adaptacji organizmu do pracy, przyspieszenia procesów przestawiania czynności układów krążenia krwi, oddychania, przemiany materii itd. z poziomu spoczynkowego na poziom wyższy, odpowiadający wymaganiom pracy.

Termin „rozgrzewka" sugeruje także, że chodzi nam o podniesienie temperatury ciała. Ma to swoje uzasadnienie, które uwidocznia się przede wszystkim w korzystnych zmianach stanu fizycznego mięśni. Zwiększa się ich elastyczność i rozciągliwość, a obniża (pod wpływem podwyższonej temperatury) lepkość tkanki mięśniowej, co sprzyja szybkości skurczów mięśni.

Dodatni wpływ rozgrzewki na wydajność pracy, na obniżenie jej kosztu energetycznego, na przyspieszenie wytwarzania się równowagi funkcjonalnej, zmniejszenie długu tlenowego i fizykochemicznych zmian we krwi został potwierdzony eksperymentalnie przez wielu badających to zjawisko. Stwierdzono także, że rozgrzewka działa korzystnie również jako czynnik wyrównujący nadmierne napięcie emocjonalne w stanach przedroboczych.

Stosowane obciążenie

W trakcie procesu rehabilitacji chory poddawany jest różnym obciążeniom treningowym. Zależą one od okresu rehabilitacji, w jakim znajduje się pacjent.

I tak, w okresie szpitalnym celem ćwiczeń będzie przeciwdziałanie niekorzystnym skutkom unieruchomienia, bez nadmiernego obciążenia serca. Stosuje się wtedy dużo ćwiczeń oddechowych oraz lekkie ćwiczenia początkowo małych, potem coraz większych grup mięśniowych oraz stawów.

W okresie II rehabilitacji sanatoryjnej stosujemy obciążenia pod postacią ćwiczeń gimnastycznych rano i po południu oraz różnych form treningowych. W zależności od potrzeb będzie to trening zbiorowy w sali gimnastycznej, trwający 30 min, lub trening indywidualny na ergometrze rowerowym — ciągły lub interwałowy. Celem rehabilitacji na tym etapie jest uzyskanie takiego poziomu wydolności fizycznej, aby pacjent mógł powrócić do pracy.

Celem III etapu (ambulatoryjnego) jest, jeżeli to możliwe, zwiększenie wydolności uzyskanej w czasie rehabilitacji na etapie sanatoryjnym oraz utrzymanie jej na stałym wysokim poziomie. Etap ten trwa przez resztę życia pacjenta. Początkowo stosujemy obciążenie treningiem na ergometrze rowerowym, a następnie ćwiczeniami w sali gimnastycznej, które po pewnym czasie przechodzą w gry zespołowe.

Podczas treningu w sali gimnastycznej stosujemy 4 rodzaje obciążeń:

1)    ćwiczenia stacjonarne, pozwalające na łatwe dawkowanie obciążenia zarówno w odniesieniu do układu ruchowego przez strukturę i stopień trudności, jak również do układu krążenia przez stopniowe zwiększanie szybkości wykonywanego ćwiczenia,

2)    ćwiczenia z akcentami szybkościowymi i wytrzymałościowymi,

3)    gry i zabawy ruchowe z elementami współzawodnictwa,

4)    ćwiczenia z akcentami siłowymi.

Czas trwania ćwiczeń waha się od 5 do 20 min w okresie szpitalnym, 30—45 min w okresie sanatoryjnym i 45—60 min w okresie ambulatoryjnym.

Dlaczego zwracamy uwagę na długość trwania treningu? Robimy to dlatego, gdyż wpływ treningu na organizm zależy również od czasu trwania danego wysiłku i wraz z intensywnością tworzy objętość treningu ważną w regulacji obciążeń treningowych

Kontrola w trakcie ćwiczeń

Przed omówieniem sposobów kontroli w trakcie ćwiczeń lub treningu należy podać ogólne zasady i warunki, w których można przystąpić do zajęć fizycznych.

Po pierwsze, należy pamiętać, że nigdy nie rozpoczyna się ćwiczeń bezpośrednio po posiłku, a dopiero w 1 >/₂—2 godziny po jedzeniu, gdyż układ krążenia wraz z sercem jest wtedy obciążony pracą związaną z trawieniem. Nawet niewielkie obciążenia fizyczne w tym czasie mogą wywołać ból wieńcowy z niedokrwieniem serca.

23