dla badanej cieczy
Mierząc napięcie powierzchniowe prowadzi się zwykle pomiary porównawcze, stosując wodę jako ciecz wzorcową, której napięcie powierzchniowe jest dobrze znane w różnych temperaturach (tabela 11.9).
Dla wody mamy
Vgdw
°w nw2nrf
_ Vgdc
°c nc2itrf
(2.127)
(2.128)
Dzieląc stronami dwa ostatnie równania otrzymujemy
Rysunek 2.20 Stalagmometr
(2.129)
2.2.2.5.4. Metoda pęcherzykowa
Zestaw do pomiaru napięcia powierzchniowego metodą pęcherzykową przedstawiono na rysunku 2.21. Spuszczając ciecz z rozdzielacza (a) wytwarzamy podciśnienie w naczyniu (b). W naczyniu b znajduje się ciecz badana, w której na głębokość h zanurzona jest kapilara K. Przy pewnej różnicy ciśnień między ciśnieniem atmosferycznym a ciśnieniem w naczyniu P# (rejestrowanej na manometrze cieczowym, wypełnionym wodą jako różnica poziomów wody H), następuje przerwanie blonki cieczy przez pęcherzyk powietrza wydostający się przez kapilarę. W celu przepchnięcia pęcherzyka powietrza przez kapiiarę trzeba pokonać ciśnienie hydrostatyczne P^ oraz przezwyciężyć ciśnienie kapilarne P*.
Tak więc
Rysunek 2.21
Zestaw do pomiaru napięcia powierzchniowego metodą pęcherzykową
(2.130)
PH = Ph + Pt
Rozdział 2. Płyny 113
PH = ffgdw Ph = hgd
(2.131)
(2.132)
Ze wzoru (2.119) w przypadku cieczy dla których kąt zwilżania a = 0 mamy
Wzór na napięcie powierzchniowe cieczy ma postać
(2.134)
gdzie:
g - przyspieszenie ziemskie, dy, - gęstość wody, d - gęstość cieczy badanej.
Ćwiczenie 2-3
Poznanie metody wyznaczania napięcia powierzchniowego metodą stalagmometryczną.
Stalagmometr, piknometr, dmuchawa, pipety, gruszka gumowa, zlewki.
1. Mierzymy temperaturę wody, a następnie za pomocą gumowej gruszki napełniamy stalagmometr (rys. 2.20) wodą powyżej górnej kreski.
2. Liczymy krople odrywające się od stalagmometru w czasie, gdy poziom cieczy w stalag-mometrze opadnie od kreski górnej do kreski dolnej. Pomiar powtarzamy pięciokrotnie i obliczamy wartość średnią.
3. Suszymy stalagmometr za pomocą dmuchawy i przepłukujemy dokładnie badaną cieczą.
4. Liczymy krople badanej cieczy wypływające z zaznaczonej na stalagmometrze objętości. Pomiar przeprowadzamy pięciokrotnie i obliczamy wartość średnią.
5. Za pomocą piknometru (sposób posługiwania się piknometrem opisano w ćwiczeniu 2--2b) wyznaczamy gęstość cieczy badanej. Obliczamy wartość napięcia powierzchniowego badanej cieczy. Wartości napięcia powierzchniowego wody w różnych temperaturach podane są w tabeli 11.9, a gęstość wody w tabeli 11.6.