img321

Rys. 376. Sposób przecinania płyty z tworzywa sztucznego

Rys. 377. Przecinanie szkła organicznego

mochodowych. W czasie szlifowania papier i obrabianą powierzchnię należy obficie polewać wodą. (Papiery do szlifowania — „waterproof" można nabyć w sklepach narzędziowych).

Niektóre tworzywa sztuczne możemy sklejać rozpuszczalnikiem tego tworzywa. Jeżeli np. pękła lalka zrobiona z celuloidu, to wystarczy wpuścić kilka kropli acetonu między przełamane powierzchnie, docisnąć obie łączone części do siebie i odstawić je aż do wyschnięcia. Wpuszczony aceton rozpuścił tworzywo, które

po dociśnięciu skleiło się, a po wyparowaniu rozpuszczalnika powstało trwałe połączenie części.

Powszechnie znanym rozpuszczalnikiem polistyrenu jest płyn do czyszczenia tkanin (czterochloroety-len). Jeżeli uszkodzimy jakąś zabawkę lub przedmiot zrobiony z polistyrenu, należy przede wszystkim zebrać i zestawić wszystkie uszkodzone części i odłamki. Następnie pomiędzy popękane krawędzie wpuszczamy niewielką ilość rozpuszczalnika, natychmiast silnie dociskając sklejane kawałki. Po kilku godzinach, gdy rozpuszczalnik całkowicie wyparuje, spoina jest mechanicznie bardzo wytrzymała. Nie trzeba dodawać, że sklejane powierzchnie powinny być czyste bez śladów pyłu, kurzu lub tłuszczu. Dlatego najlepiej naprawę (sklejanie) wykonywać natychmiast po uszkodzeniu przedmiotu.

Do drobnych prac modelarskich możemy we własnym zakresie sporządzić gotowe kleje. Klej do celuloidu zrobimy przez rozpuszczenie w czystym acetonie drobno pociętych kawałków celuloidu, najlepiej bezbarwnego. Objętościowo należy wsypać jedną część kawałków celuloidu na cztery części acetonu. Jeśli klej ma być bardziej gęsty należy dodać większą ilość kawałków celuloidu.

Zamiast acetonu można stosować zmywacz lakieru do paznokci lub rozpuszczalnik „Nitro".

W handlu jest dostępnych około 15 różnych rodzajów klejów. Należy podkreślić, że nie ma w ogóle klejów uniwersalnych. które sklejałyby „wszystko z wszystkim". Każdy z klejów ma określone własności chemiczne, które są przystosowane do określonych materiałów. Za podstawową zasadę należy przyjąć, że o powodzeniu klejenia decyduje dokładne przestrzeganie przepisu przygotowania kleju, który jest zamieszczony na każdym opakowaniu. Na przykład klej do metalu o nazwie * „Epidian" należy przygotować tuż przed użyciem przez zmieszanie w odpowiedniej proporcji żywicy z u-twardzaczem.

Klej butapren należy wymieszać przed użyciem, posmarować klejem o*bic łączone powierzchnie, poczekać aż warstwa nałożonego kleju trochę wyschnie, a dopiero potem silnie docisnąć do siebie łączone powierzchnie.

Niżej podano tablicę „Co czym sklejać" (tabl. 2). W rubrykach po lewej stronie i u góry zamieszczono nazwy różnych materiałów. Na przecięciu poziomych rubryk i pionowych kolumn w odpowiednich polach wpisano numer kleju, który służy do łączenia poszczególnych materiałów. Na przykład na przecię-

283