skanuj0007 (12)

apostrofa - bezpośredni zwrot do kogoś lub czegoś, utrzymany w stylu podniosłym i intosl ęji wykrzyknikowej, np. „Smutno mi, Boże!”;

pytanie retoryczne - pozorne pytanie, nie wymaga odpowiedzi, zawiera stwierdzenie ujęl w formę pytania, np.

„Na cóż mu ją wydzierać gwałtem chcą ci sędzię,

Kiedy on mocno ufa, że w niej zbawion będzie?”

(Wacław Potocki, Kto mocniejszy, ten lepszy)

antyteza - zabieg polegający na zestawieniu ze sobą pojęć sprzecznych, kontrastowych, qpJ „Kochać i tracić, pragnąć i żałować,

Padać boleśnie i znów się podnosić.

Krzyczeć tęsknocie «precz!» i błagać «prowadź!»

Oto jest życie: nic, a jakże dosyć...”

(Leopold Staff, Kochać i tmcić...) parenteza - wtrącenie w nawiasie, np.

„Potem - podeszła do mnie. Blisko. Strasznie blisko.

(Słuchałem...) Szła woń słodka od włosów kasztanu;

Za rękę mnie ujęła... (zawrót!... pada wszystko!...)

I rzekła wolno: «Chciałam—coś—powiedzieć—panu—»”

(Julian Tuwim, Ona)

anakolut - zniekształcenie budowy składniowej, np.

„Same nogi mnie niosą gdzieś - i po co mi, gdzie?”

(Bruno Jasieński, But w butonierce)

4.    Odwołania do zjawisk spoza języka danej epoki:

archaizm - wyraz przestarzały, który wyszedł z użycia, np. „białogłowa”; barbaryzm - element pochodzący z innego języka, np.

„Chodźmy biegać, panienki, niech się główki oświeżą -Będzie lepiej smakować poobiedni jour-fbce”.

(Bruno Jasieński, But w butonierce)

prowincjonalizm - element pochodzący z języka używanego na jakimś ograniczonym teiyll rium, np.

„Kochany Jerzy mój! Pisę tu stela ten list do tobie, a pisęcy płacę.

Świat mię calućki nic nie uwesela, kie w lesie pasę, hnet krowy potracę, bo syćko myślę, kielo nas ozdziela kraju i cy cię tyz jesce zobaćę?

Kiebyś ty wiedział, jakoś mię zasmucił, mój złociusieńki, to byś się haw wrócił”.

(Kazimierz Przerwa-Tetmajer, List Hanusi) prozaizm - elementy pochodzące z języka potocznego, np.

„Serce pęcznieje, nabrzmiewa,

Wesele musuje w ciele,

Można oszaleć z radości,

O, moi przyjaciele!”

(Julian Tuwim, Wiosna)

5.    Odwołania do slylów literackich

cytat - dosłowne potworzenie słów zaczerpniętych z innego utworu, np.

284