skanuj0050 (4)

Po dokładnym oddzieleniu kationów grup od 1 do 4 , obecność jonów Mg²* możemy wykryć strącając biały drobnokrystaliczny osad orto-fosforanu (V) magnezowo-amonowego. Do badanego roztworu dodajemy buforu amonowego (np. po 0,5 cm^! roztworów 3M NH,aq i 3M NH4CI), lcm³ roztworu Na₂HP0₄ i mieszamy. Po kilku minutach obserwujemy, czy osad ma postać krystaliczną.

Reakcje zachodzące w naszym lekko zasadowym roztworze możemy zapisać w postaci:

1° HPO4²" + NH₃aq iż PO/ +NH4*    - powstawanie jonów P0₄³ w

środowisku buforu amonowego

2° Mg²* + NH4* + P0₄^3- iż MgNHiPOa - wytrącenie się krystalicznego

osadu soli podwójnej (pH » 9)

Zwróćmy uwagę na ograniczenia zakresu pH, przy którym strącamy ten osad. Przy umiarkowanym zakwaszeniu, obniżenie stężenia jonów P0₄³ możemy tłumaczyć reakcją:

PO4³" + 2 H* Iż I-1₂P0₄“, a zatem:

MaNH₄PQ₄ + 2 H‘ iż Mg²* + NH4* + lł₂P0₄ - osad rozpuszcza się

Przy silnej alkalizacji (dodawanie NaOH lub KOH) obniżamy stężenie jonów NH₄* - osad przekształca się w bezpostaciowy, mało charakterystyczny Mg(OHb:

NR,* + HO iż NHjT + H₂0,    a jednocześnie:

Mg²* + 2HO' iż MefOHb    czyli sumarycznie:

MgNlLPQ₄ + 3110 iż MgfOHł, + NHjT + P0₄³' + H₂0

Wytrącanie Mg(C)H), w>'korzystujemy w reakcji z udziałem barwnika organicznego - żółcieni tytanowej. Gdy do roztworu soli magnezu dodajmy kilka kropli żółcieni i roztworu NaOH, możemy zauważyć pojawienie się czerwonego zabarwienia lub osadu (jeżeli stężenie jonów Mg²' było duże). Reakcja ta jest charakterystyczna dla Mg²*, ale jedynie pod warunkiem nieobecności kationów pierwszych czterech grup (podobnie mogą się zabarwiać osady licznych wodorotlenków lub węglanów).

Alkalizacja roztworu badanego (przez dodawanie roztworu NaOH) informuje nas także o obecności jonów NH4*. Wydzielający się amoniak, szczególnie wyraźnie przy ogrzewaniu roztworu, wyczuwamy węchem. Wilgotny uniwersalny papierek wskaźnikowy trzymany nad powierzchnia zalkalizowanego ogrzewanego roztworu, wykaże wzrost stężenia jonów HO". Procesy opisane tu, możemy zapisać:

T

NH/ + HO NH₃T + H2O    - wydzielanie się NH3

po dodaniu silnej zasady

Inną, bardzo czułą reakcją wykrywania jonów NH/ jest reakcja z odczynnikiem Nesslera. Odczynnik ten jest roztworem jodortęcianu(II) potasu zalkalizowanym KOH. Do wykrywania stosujemy rozcieńczony roztwór soli amonowej, ponieważ odczynnik powinien być użyty w nadmiarze. Czerwono-brunatny osad wskazuje na obecność jonów NH/:

Hg

NH/' + 2 [Hgl₄]²" + 4 OH' 2 O (    ^NH₂1 + 7 V + 3 H₂0

^v->-'    Hg^/

odczynnik Nesslera    -

czcrwonobrunatny

osad

W reakcji tej przeszkadzają np. jony Fe³*. Przypomijmy, że:

Fe'*+ 3 HO" 2 Fe(OH),

rdzawo-brązowy osad

Dodanie silnej zasady i odwirowanie osadu wodorotlenków, usuwa tę przeszkodę. Teraz w roztworze możemy już wykrywać jony NH/.

99