F 11.1 RACJA INNOWACYJNA I MODELOWANIE SIOCMASTYCZNE SYGNAŁÓW _Moojlowan,e stochastyczne sygnałów onuoiFon n,emi
funkcja ta mnie być w razie potrzeby wyznaczona np. przy użyciu algorytmu „ Levinsona (2.J60)-(2 161). Pokazano to w Przykładzie 7.4 w rozdziale 7. pre-jjfź zcntując implementację algorytmu wyznaczania górnoirójkątnej macierzy od- 'A powiedli impulsowych filtru Levinsona na podstawie zbioru współczynników |g Schura, wraz z przykładowymi wynikami symulacji.
9
4.2. Modelowanie stochastyczne sygnałów drugiego rzędu
7 zależności (4 I7)-(4.I8) oraz z rozważań w punkcie 2.2.4 wynika idea tzw. modelowania stochastycznego (czyli cyfrowej syntezy) sygnału losowego y. bowiem szum biały, podany na wejście filtru odwrotnego Ap względem film. innowacyjnego (patrz rys 4.2). generuje na jego wyjściu sygnał y który jest stochastycznie równoważny (w słabym sensie statystyk rzędu 2-go) sygnałów, oryginalnemu y. zgodnie z zależnością
I
(4 23) 3Ś
względu na trajektorię czasową (realizację) sygnału. Dlatego teł w praktyce np. w systemach cyfrowej syntezy mowy w celu uzyskania dobrej Jakości syn-<ocen,ai'ei Subiektywnie), wykorzystując przedstawioną idee modelowania sygnału, w sposób specjalny dobiera się sygnał wejściowy filtru modelującego
Rozwiązanie problemu modelowania stochastycznego sygnału 2-go rzędu suro wadza się więc. jak widać, do wyznaczenia filtru odwrotnego A:' względem filtru innowacyjnego Ar. Przypomnijmy jednocześnie, że znajomość jedynie współczynników Schura (4 21) umożliwia jawne wyznaczenie transmi.ancji A a warunkiem koniecznym , wystarczającym jej stabilnej odwracalności jesi
IP.I 0,1-1-----p (spełnienie tego wymagania wynika w oczywisty sposób
z interpretacji współczynników Schura, jako iloczynów skalarnych elementów unormowanych, zgodnie z (2.231). (2.276) lub (2.304)). Stąd wniosek, że problem filtru modelującego można by rozwiązać w sposób następujący:
I Ap
Szum biały
► mając zbiór współczynników Schura (4.21). wyznaczyć transmitancję A za pomocą algorytmu Levinsona (2 160) (2.161).
» uwzględniając stabilną odwracalność funkcji Ap, wyznaczyć w jawnej postaci transmitancję A~[
Rys. 4.2
1
Modelowanie stochastyczne (cyfrowa synteza) sygnału
Dlatego też filtr z rys. 4.2 jest często zwany filtrem modelującym łub filtrem | kształtującym, bowiem przekształca on widmową gęstość mocy białego szumu w widmową gęstość mocy modelowanego sygnału
• przeprowadzić syntezę Ap 1 standardową metodą (tj.. dokonując wyboru struk tury filtru modelującego i wyznaczając jej parametry)
Możemy, jednakowoż, podejść nieco inaczej do rozwiązania problemu filtru modelującego (171. W tym celu rozważmy czwómik opisany łańcuchową macierzą rozproszenia ©r (patrz rys. 4.3); tj mamy
(4.24)
Uwiga 1*7 powyższego rozumowania wynika, źe dokładne rozwiązanie pro-bl€mu wybielania i modelowania w sensie statystyk rzędu drugiego iw klasie rozważanych tu,aj modeli AR. tj. modeli auloregresyjnych) uzyskuje się dla sygnałów losowych, których widmowa gęstość mocy jest faktoryzowalna w senste (4.17). Klasę modeli można rozszerzyć na tzw. modele ARMA. w których wymierna iransmitańcja Ap jest elementem typu 'outer' klasy Hardy'ego H‘ (23) (tj stabilnie odwracalną funkcją minimalnofazową) Wówczas, gdy widmowa gęstość mocy Wy nie jest funkcją wymierną - otrzymuje się rozwiązanie aprok-symaćyjne problemu modelowania stochastycznego.
Uwaga 2- Podkreślmy, że omawiana metoda cyfrowej syntezy sygnału umożti przeprowadzenie tej syntezy ze względu na statystyki 2-go rzędu, nie zaś ze
wia
a więc
Ap — ©n-4o +©i20o
(4.25)
óo-
00-
RYS 4 3. Czwómik opisany łańcuchową macierzą rozproszenia
101
100
Filtracja innowacyjna i modelowanie stochastyczne sygnałów
Mooelowanie stochastyczne sygnałów drugiego rzędu
Zauważmy, źe jeśli ©p jest macierzą ./-ortogonalną (./-unitarną) ©,,/©* = J. to macierz Zr jest macierzą ortogonalną (unitarną); tj
£
(4 34)
- Bp
Zauważmy również, że z (4.29) i z (4.33) otrzymujemy
Rys. 4.4. Czwómik opisany macierzą rozproszenia Bp = ©21^0 + ©22 00 skąd wniosek, że
(4.26) ■
~7~ i — £| i — ©u
Ap I Rq~q
(4 35)
=0.
Z porównania (4 27) oraz (4.35) wynika zatem, ż.e - przy warunku całkowitego rozproszenia na wejściu (Bq = 0) - o ile ©u stanowi ./-ortogonalną realizację transmitancji Ap filtru innowacyjnego (jeśli /lę = D.10 X| i stanowi ortogonalną realizację transmitancji Ap 1. tj. transmitancji filtru modelującego (jeśli Ap = I). Sytuację tę ilustrują rys. 4.5 i 4.6.
w warunkach dopasowania (całkowitego rozproszenia) na wejściu (tj przy Bq = 0). Rozważmy obecnie alternatywny opis tego czwómika za pomocą ma- gr
cierzy rozproszenia Zp, zgodnie z rys. 4.4. Mamy wówczas
^0 |
— y |
Ap |
X.| X|2 |
Ap | |
K. |
- |
[0o. |
X2| I22. |
.00. |
czyli
4o = I|20o
Bp = X2|A„+I220o
Z (4.25) mamy
żto = 0u4p - ©[*,'‘©1200
Podstawiając (4.31) do (4.26), otrzymujemy
(4.28) i
li
• rji
0o = O
(4.29)
(4.30) *
(4.31)
RYS 4 5 J ortogonalna realizacja Ap w warunkach całkowitego rozproszenia
,1-' ,
00=0
Bp - ©21 (©fi1.4/7-©u' ©I20o) +02200 =
= 02l©n^p-02107,'©1200 + ©2200 =
= ©21 ©i | żtp + (©22 ” ©21 ©i i ©12)00
Stąd wniosek, że
-0ri,0l2 i 'II ©22 - ©21 ©11 ©12 J
RYS 46.
Ortogonalni realizacja A; 1 W warunkach calkowiicgo rozprmzeni.
(4.32)
(4.33)
Alternatywne rozwiązanie problemu ',‘'™anl^evl“PśL1u°’^wórnika.Pzgodnie warunku brzegowego całkowitego o ‘ :&ju ula czwómika @P
mamy Aq = 0o = I, zgodnie z ( ■ innowacyjnego stanowi (©u + %)•
na Iną realizację transmitancji AP ^ oraz uwzględniając zgodnie z (4.33).
102