Zdjęcie0570 (2)

etyka krytyczna i analityczna, lub filozofia moralności - zajmuje się filozoficzną analiząjęzyka etyki, jego podstawowych kategorii takich jak normy i oceny moralne, ich logiką i uzasadnieniem. Zajmuje się zarówno wartościami etycznymi w ogóle jak i zasadami dzielnego postępowania, ich swoistością, hierarchią i sposobami poznawania.

Twórca terminu metaetyka, George E. Moore (1873-1958), podjął próbę wyjaśnienia przede wszystkim takiego pojęcia, jak dobry. Doszedł do wniosku, że pojęcie to jest nieredukowalnąjakością. Dlatego wszelkie próby definiowania podstawowych pojęć etycznych przez inne właściwości prowadzą do naturalistycznego błędu we wnioskowaniu. Pojęcia etyczne nie poddają się analizie - podkreśla Alfred J. Ayer (1910-1989) - są one jedynie pseudopojęciami.jf

W dziejach myśli etyćZnej ukształtowały się dwa spojrzenia na źródła moralności i wartości etycznych. Pierwsze stanowisko źródeł tych upatruje w nadaniu ludziom podejmującym działania prawideł etycznych i moralnych przez innych. Nazywane jest ono heteronomią (od gr. heteros - inny, nomos - prawo o charakterze prawa natury) moralną lub etyką heteronomiczną. W myśl tej etyki prawidła etyczne i moralne dla podmiotu podejmującego działania są narzucone, dane przez kogoś innego niż ten podmiot. Temu stanowisku przeciwstawne jest stanowisko drugie. Źródeł wartości etycznych upatruje ono w wolnej woli ludzkiej. Nazywane jest autonomią (od gr. autos - sam, nomos - prawo o charakterze prawa natury; samorządny, samodzielny, niezależny) moralną lub etyką autonomiczną. W tym ujęciu, wartości etyczne i źródła prawa moralnego tkwią w każdym człowieku. Twórcą etyki typowo i konsekwentnie autonomicznej, w czasach nowożytnych był I. Kant. Dla niego źródłem prawa moralne jęst ostatecznie suwerenny rozum ludzki.

radycyjnie przyjmuje się, że wartość etyczna wypływa z bytu, zarówno jego struktury jak i funkcjonowania. Wyrażana jest ona w tym, co przyjęto nazywać cnotą, w jej pojmowaniu zarówno jako wartości, jak i jako dzielności. Cnota jest zdolnością, czy - jak nazwał ją Arystoteles - predyspozycją i gotowością do realizacji w praktyce czynów pozytywnych moralnieJCozważania nad cnotą, jej podstawami, wyróżnikami, poszczególnymi typami, relacjami między nimi, legły u podstaw aretologii (gr. arete - dzielność lub cnota), wyróżnianej już w starożytności wiedzy o istocie i rodzaju cnót, ich osiąganiu i wzajemnym powiązaniu. Aretologia więc to swoista ontologia etyczna. Roię pierwszych przyczyn spełnia w niej