Img00195

199

Przykładem cząsteczki o wiązaniach kowalencyjnych i symetrycznej budowie może być C0₂ (rys. 4.4-1 a), a niesymetrycznej budowie — H₂0 (rys. 4.4— 1 b). Dla cząsteczki H₂0 kąt AB A wynosi 104°.

Na rys. 4.4-2 pokazano przykładowo struktury kilku cząsteczek substancji organicznych o symetrycznej i niesymetrycznej budowie.

Indukowane dipole elektryczne

4.5. W atomach oraz cząsteczkach o strukturze symetrycznej wypadkowy środek ciężkości wszystkich ładunków ujemnych pokrywa się z wypadkowym środkiem ciężkości wszystkich jej ładunków dodatnich. Elektryczne momenty dipolowe takich cząsteczek równają się zeru. Umieszczenie tego rodzaju cząsteczki w zewnętrznym polu elektrycznym prowadzi jednak do jej polaryzacji i powstania indukowanego momentu dipolowego p = qd.

Mechanizm zjawiska na przykładzie pojedynczego atomu pokazano na rys. 4.5-1.

b)

^a)    E = 0

E 4 O

cl

'U*

Rys. 4.5-1. Mechanizm polaryzacji atomu w zewnętrznym polu elektrycznym: a) atom niespolaryzo-wany; b) atom spolaryzowany; c) dipol elektryczny równoważny spolaryzowanemu atomowi

E = 0

Cl'    H*

Rys. 4.5-2. Moment dipolowy indukowany zewnętrznym polem elektrycznym

Indukowane dipole elektryczne mogą powstawać również w niesymetrycznych, polarnych cząsteczkach obdarzonych stałym dipolem elektrycznym. Pokazano to przykładowo na rys. 4.5-2 dla cząsteczki polarnej HC1. Pole elektryczne działa na ładunki q, związane z jonami CI' i H⁺ z siłą sprawiającą, że odległość międzyato-