Img00249

253

Grupa druga obejmuje materiały ceramiczne o niższej wartości (12..20), znacznie słabiej zależnej od temperatury, z dodatnim współczynnikiem temperaturowym. Do głównych składników tych materiałów należy tytanian magnezu 2MgO • Ti0₂.

Do grupy trzeciej należą ceramiki o pośrednich wartościach e_w (30...40), słabo zależnych od temperatury, z ujemnym współczynnikiem temperaturowym.

Do grupy czwartej należą ferroelektryki (por. p. 4.31). Najczęściej używanym materiałem ferroelektrycznym jest tytanian baru (BaO • Ti0₂).

4.90. Ceramika elektrotermiczna musi być przede wszystkim odporna na działanie wysokich temperatur i nagłe zmiany temperatury oraz odznaczać się przy tym dostateczną wytrzymałością mechaniczną i elektryczną. Niekiedy dodatkowym wymaganiem jest znaczna przewodność cieplna.

Najbardziej znaną odmianą ceramiki elektrotermicznej jest szamota, wytwarzana ze zmielonej wypalonej już uprzednio gliny ogniotrwałej z dodatkiem kaolinu. Głównymi więc jej składnikami są Si0₂ i Al₂0₃ (do 40%). Wytwarza się z niej m.in. wykładziny elektrycznych pieców przemysłowych, płytki kuchenek elektrycznych mieszczących w swoich rowkach spirale grzejne. Jej temperatura pracy ograniczona jest do ok. 1350°C.

W wyższych temperaturach (do 1700°C) może pracować silimanit (20% Si0₂, 72% A1,0₃) o znacznie większej rezystywności niż szamoty.

Dla pracy przy bardzo wysokich temperaturach stosowana jest w elektrotechnice ceramika cyrkonowa, zawierająca tlenki cyrkonu (Zr0₂) i krzemu (Si0₂). Jest to materiał trudno topliwy, trudno obrabialny i stosunkowo kosztowny.

Kordieryt (2MgO ■ 2A1₂0₃ • 5Si0₂) jest materiałem niewrażliwym na nagłe zmiany temperatury, o bardzo małym temperaturowym współczynniku rozszerzalności liniowej.

Dobrym materiałem izolacyjnym jest tlenek magnezu wypełniający w postaci proszku grzejniki rurkowe — cienkościenne rurki stalowe z umieszczonymi w nich spiralami grzejnymi.

4.6. ŻYWICE NATURALNE, ASFALTY, WOSKI

Żywice naturalne

4.91. Rozróżnia się dwa rodzaje żywic: naturalne i syntetyczne.

Żywice naturalne są produktami roślinnymi powstałymi w wyniku procesów biochemicznych, zachodzących w żywym organizmie roślinnym (kalafonia) lub roślinach obumarłych (kopale kopalne). Do żywic naturalnych zalicza się również szelak pochodzenia zwierzęcego. Żywice naturalne mają bezpostaciową budowę, w temperaturze pokojowej są twarde i kruche. Są one przeważnie łatwo topliwe i mają dobre własności izolacyjne.