img236 (16)

106    2. PODSTAWY PS/CZELNICTWA

Każdy dotychczasowy opis tej grupy pszczół cierpiał z powodu częstego mylenia lub wręcz traktowania A.andreniformis jako rodzinek A.florea. Prawdopodobnie tak było w przypadku opisu bardzo agresywnych rodzinek tego ostatniego gatunku. Również opublikowany przez Sakagamiego i Yoshikawę w 1973 roku szkic plastra należącego rzekomo do A.florea, który wykonany został na podstawie egzemplarza kupionego na rynku w Tajlandii, w istocie jest gniazdem A.andreniformis.

2.2.    Rozmieszczenie geograficzne

Rozmieszczenie geograficzne pszczoły miodnej (Apis mellifera) obrazuje Ryc.

2.2. a. Widać, iż pszczoła ta pierwotnie zamieszkiwała Europę, Afrykę, Arabię i zachodnią część Azji. Nie występowała w ogóle na kontynentach amerykańskich, gdzie pierwotnie żyły tylko pszczoły bezżądłe. Obecnie Apis mellifera

Ryc. 2.2.a Pierwotne, całkowicie niepokrywające się ze sobą rejony geograficznego występowania A.mellifera i A.cerana (wg Ruttnera)

skutecznie je wypiera, występując nie tylko na kontynentach amerykańskich, ale już na całym świecie. Rezygnujemy tutaj z opisu szczegółowej charakterystyki występowania poszczególnych ras i podgatunków Apis mellifera, gdyż podany podział na 25 populacji geograficznych, najczęściej przez nazwę rasy, określa jej rozmieszczenie geograficzne. Z braku podobnych opracowań w polskojęzycznej literaturze pszczelarskiej potrzebne wydaje się omówienie rozmieszczenia geograficznego pozostałych gatunków rodzaju Apis.

Ryc. 2.2.b. Rozprzestrzenienie A.cerana w porównaniu do wyraźnie wydzielonego regionu A.mellifera. (1) A.c.cerana\ (2) A.c.indica; (3) A.c.himalaya\ (4) A.c.japonica (wg Ruttnera)

A.cerana występuje w całej Azji na wschód od Iranu i na południe wielkich gór Azji Centralnej (Ryc. 2.2.b). Najdalej na zachodzie odnaleziono rodziny tego gatunku w Zachodnim Afganistanie, zaś najbardziej na wschodzie - występują na japońskiej wyspie Honsiu. Na kontynencie azjatyckim pszczoła wschodnia powędrowała z Mandżurii do lasów lipowych wschodniej Syberii. I ta populacja pszczoły odegrała dla światowego pszczelarstwa ogromną rolę, gdyż w tym regionie roztocz Yarroa jacobsoni po raz pierwszy „wymienił sobie” żywiciela i stąd rozpoczął wielką podróż w świat.

Pszczoła czerwona występuje na terenie całego Borneo (największa wyspa w Archipelagu Malajskim, trzecia pod względem wielkości na Ziemi, wchodzi w skład Indonezji, a część północna należy do Malezji i Brunei). Jej występowanie nie ogranicza się najprawdopodobniej jedynie do Borneo. Jedną rodzinę, morfologicznie bardzo podobną do czerwonej pszczoły, znaleziono na Sumatrze (druga pod względem wielkości [po Borneo] wyspa Indonezji i Archipelagu Malajśkiego). Naturalnym miejscem gniazdowania A.koschevnikovi są dziuple drzew w tropikalnym lesie.

Teren, na którym występuje pszczoła olbrzymia, pokrywa się z występowaniem pszczoły karłowatej — jest to tzw. region indomalezyjski. Pszczoła ta występuje na wysokości do 1 km n.p.m. Niektórzy autorzy twierdzą, iż spotkać ją można na wysokości 1,5-1,7 km, a nawet 2,0 km n.p.m. W rejonach, gdzie znajduje pożywienie i miejsce do gniazdowania, stanowi dość powszedni widok; na przykład w Pakistanie liczbę rodzin Apis dorsata szacuje się na 50.000.