IMG69 (2)

Pytania natury ewaluacyjnej nauczyciel powinien stawiać także sam sobie i komunikować klasie jakie jest jego osobiste odczucie: czy lekcja była udana, co najbardziej mu pomagało, a co przeszkadzało, za co może uczniom podziękować!

(„Mam wrażenie, że dobrze nam się dzisiaj pracowało.

Dziękuję i do zobaczenia”)

Na co dzień mówimy odruchowo dziękuję w setkach sytuacji (w sklepie, na poczcie, w autobusie, w informacji telefonicznej...), setkom nieznanych ludzi! W szkole jest to dość rzadki wypadek, aby sobie wzajemnie podziękować za współpracę, uważność, zainteresowanie — warto się nad tym zastanowić i wprowadzić ten zwrot jako świadome zamknięcie pewnej relacji międzyludzkiej.

Obrazek ze szkoły amerykańskiej...

Nauczycielka zadaje dzieciom pytanie: Jaki jest dzisiaj dzień tygodnia? Dzieci odpowiadają: wtorek, środa, sobota...wymieniają wszystkie dni tygodnia. Każdą odpowiedź spotyka nagroda: doskonale! kto jeszcze! świetnie! fantastycznie!

Zdziwienie nauczycieli polskich dlaczego tak entuzjastycznie traktowane są błędne odpowiedzi, było równe zdziwieniu nauczycielki amerykańskiej: przecież ważniejszym jest poczucie wartości u dzieci, niż to jaki dzisiaj mamy dzień!

Dyskusja to sztuka wyrażania swojego zdania, argumentacji i trening szacunku dla przekonań innych. Powinna uczyć dyscypliny formulow.ania myśli i dyscypliny czasowej.

Temat dyskusji musi być dobrze sformułowany, w sposób wywołujący za* angażowanie emocjonalne i umożliwiający ścieranie się przynajmniej dwóch racji (tylko wtedy ma sens!).

(Sztuka dyskutowania ma swoją tradycję filozoficzną, więc zainteresowanych odsyłam do lektury np. Mirosława Korolko „Sztuka Retoryki", wkrótce w Wydawnictwach CODN ukażą się scenariusze lekcji tegoż autora, specjalnie opracowane do pracy w szkole).

Dyskusja może- mieć charakter wolny — wtedy wszyscy na równych prawach biorą w niej udział, respektując jedynie np. limity czasowe dla jednorazowej wypowiedzi lub liczbę przydzielonych głosów (w opracowanym wcześniej regulaminie). Albo może być kierowana, na przykład typu panelowego. Wtedy kilka osób przygotowuje swoje głosy w dyskusji i po przedstawieniu swoich racji, w dalszej wymianie myśli, mogą ewentualnie wziąć udział inni obserwatorzy.

Dla lepszej organizacji i prezentacji argumentów i wynikających z ich przyjęcia konsekwencji, można wykorzystać wszelkie sposoby prezentacji wizualnej przebiegu procesu myślenia, drzewko decyzyjne (rysunek nr 6 na następnej stronie) lub poniższy schemat.

/

konsekwencje nr 1

rozwiązanie nr 1

\

konsekwencje nr 2.

/

konsekwencje nr 3,

rozwiązanie nr 2

skutki nr 1 tych konsekwencji itd.

-    skutki nr 2 tych konsekwencji itd.

-    skutki nr 1 tych konsekwencji itd. ^k skutki nr 2 tych konsekwencji itd.

-    skutki nr 1 tych konsekwencji itd. skutki nr 2 tych konsekwencji itd.

konsekwencje nr 4

itd.

Rysunek nr 5 Schemat rozwiązań Narzędzie to „uczy” widzieć konsekwencje określonych wyborów, do kilku kroków dalej i ewentualnie z różnych perspektyw. Jak powszechnie wiadomo, na ■ ogół — sprawy widzimy z perspektywy czubka własnego nosa, niestety...

— łlł —

— 99 —