136 Edukacja alternatywna
dzeniu, omówieniu i poprawieniu błędów językowych następuje dyskusja nad jego treścią oraz kompozycją, np. uczniowie proponują zastępowanie wyrażeń innymi, trafniejszymi, wyjaśniają ewentualne błędy rzeczowe. Wniesione poprawki akceptuje autor tekstu, każdorazowo uzasadniając swoje stanowisko.
Z tą pracą wiążą się ćwiczenia słownikowe, które Freinet nazywa „polowaniem na słowa" (la chasse aux motś). Wyrazy bliskoznaczne, przeciwstawne, porównania, przenośnie przyczyniają się do rozwoju mowy, a także czynnego i literackiego języka.
Ćwiczenia szczegółowe, tzw. „pedagogiczne wykorzystanie swobodnego tekstu", to:
— zajęda bezpośrednio związane z techniką gazetki szkolnej, np. ilustrowanie, powielanie tekstów;
• zajęda bezpośrednio związane z treśdą opracowywanych tekstów, np. poszukiwanie wiadomośd na interesujący dzied temat w różnych materiałach źródłowych.
Wzmocnieniem jest powiązanie swobodnego tekstu z przygotowywaną gazetką klasową i kroniką.
Inną popularną techniką są fiszki autokontrolne. Są to zadania z poleceniami różnego typu i z różnych dziedzin. Uczniowie na lekcjach, w wolnych chwilach sami wybierają sobie fiszkę i w specjalnie zrobionym notesiku samodzielnie wykonują zadania oraz notują rozwiązania. Następnie sięgają po kartę odpowiedzi do danej fiszki i korygują błędy oraz oceniają poziom swoich wiadomośd i umiej ętnośd. Wdrażanie do samokontroli i samooceny pomaga przekonać ich, że pracują po to, aby nauczyć się tego, co im będzie potrzebne do wykonywania następnych zadań. Rozwija się tym sposobem uczciwość uczniów, ich pełne zrozumienie dla celowośd ćwiczeń, naucza krytycznej oceny własnej pracy i poprawy swych błędów. Uczniowie pracują według swojego tempa, własnych możliwośd i wykonują to, co sami zaplanowali.