2. WSPIERANIE ROZWOJU DZIECI W WIEKU PRZEDSZKOLNYM 107
tu duże niebieskie koło i czerwone kreski. Koło przypomina mi głowę, a kreski nogi. Na twarzy jest uśmiech. Nogi są tak przegięte, że wydaje mi się, że ten ktoś biegnie. Ciekawe dokąd się tak spieszy. Może na spotkanie z mamą”. Wtedy dzieci są obdarzone uwagą, wyjaśniają i dopowiadają szczegóły. Opisy zachowań, prac dziecka, zapobiegają też etykietowaniu, a problem z etykietami leży w tym, że wrastają w obraz samego siebie.
Warto tu podkreślić jeszcze inny sposób wspomagania rozwoju dziecka w wielu sferach, na wszystkich etapach jego życia. Myślę tu o sposobie nazwanym przez prof. H. Olechnowicz (1989): „Pięć minut tylko dla nas”. Chodzi o możliwość spędzania czasu sam na sam z ważną dla dziecka osobą, którymś z rodziców, kimś z rodziny czy nauczycielką, z którą łączą dziecko istotne więzy. Sposobem na wspólne spędzanie czasu może być krótki spacer, porządki w szafie, praca w ogródku, zabawa, czytanie dziecku, wspólne rysowanie, itp. czyli coś, co dziecku sprawi prawdziwą przyjemność. Powinno to być coś prostego - nie chodzi tu wcale o nadzwyczajną kosztowną wycieczkę do egzotycznych krajów. Wtedy najskuteczniej przekona się ono, że jest otoczone troską, jeśli przez kwadrans dziennie będzie miało kogoś wyjątkowego tylko dla siebie.
Można jeszcze przypomnieć inne propozycje H. Olechnowicz (1989) opisane w artykule pt. Być kimś dla kogoś, czyli ukazanie dziecku jego wartości społecznej. A więc postępowanie typu:
♦ obdzielanie dziecka uwaga niewartościującą;
♦ intensywne używanie imion dzieci;
♦ fotografia dziecka w sytuacji, kiedy wykonuje jakąś pracę na rzecz społeczności;
♦ fotografia dziecka jako temat zajęć;
♦ praca wykonana przez dziecko jako temat zajęć;
♦ dziecko współorganizatorem niecodziennego zdarzenia;
♦ nauczyciel rysuje pod dyktando dziecka.
Stosowanie tych metod prowadzi do wytworzenia u dziecka poczucia podmiotowości i poczucia, że jest ono wartością społeczną. Wyzwala to w dzieciach samorzutną aktywność, wzbogaca ich aktywność słowną, sprzyja też przezwyciężaniu tzw. trudności wychowawczych.
L