IMGw50

93

ciała zależy od wielu czynników: m.in. od wieku, od stanu emocjonalnego. Obraz ruchowy jest również uwarunkowany genetycznie. Motoryka człowieka ulega ewolucji w miarę rozwoju osobniczego.

Harmonia i precyzja ruchu, ich szybkość i swoista ekonomia wzrasta wraz z wiekiem i jest rezultatem psychofizycznego rozwoju człowieka. Prawidłową motorykę człowieka cechuje swoista harmonia i płynność. Obraz ten może ulec zniekształceniu, gdy któryś z elementów strukturalnych motoryki nie jest w pełni dojrzały lub ulegnie uszkodzeniu. Mówimy wówczas o patologicznej, zaburzonej motoryce ogólnej ciała. Centralny układ sterujący motoryką ogólną ciała składa się z szeregu struktur nerwowych, odpowiedzialnych za różne czynniki związane z ruchem. W sterowaniu ruchem bierze zatem udział wiele elementów centralnego układu nerwowego. Mimo, że zlokalizowane są one na różnych poziomach układu nerwowego to jednak stanowią zwarty system czynnościowy, współpracując ze sobą na zasadzie sprzężenia zwrotnego. Uszkodzenie jednej ze struktur czynnościowych sterowania ruchem powoduje nie tylko zaburzenia czynności struktury uszkodzonej, lecz bardzo często zniekształca, a niekiedy uniemożliwia czynność struktur współpracujących.

Patrząc biocybemetycznie na centralny układ nerwowy sterujący motoryką ogólną ciała, można przyjąć, że obraz ruchowy człowieka jest kształtowany przez szereg układów lub bloków czynnościowych (R. Mazur 1986). Należą do nich:

-    układ wykonawczy dla ruchów dowolnych,

-    układ koordynacji ruchowej,

-    układ informacyjny,

-    układ środkowy,

-    układ scalający.

Współpraca wszystkich układów (bloków) czynnościowych oparta jest na sprzężeniu zwrotnym. Aby wszystkie układy sterownicze i wykonawcze ruchu mogły działać sprawnie, musi prawidłowo funkcjonować układ środkowy (twór siatkowaty pnia mózgu i między mozgo wie), który umożliwia czynność wszystkich układów biorących udział w ruchu.