Kompendium Wiedzy geografii49

GRANICE MORSKIE

Podział mórz i oceanów jest problemem złożo nym. regulowanym przez umowy zawarte pod patronatem ONZ (od 1949 do 1983 roku). Wiele nieporozumień i kun lliktów nie zostało jednak rozwiązanych do dnia dzisiej szego.

Ogólnie przyjęto podział akwenów wodnych na:

Wewnętrzne wody morskie

Morze terytorialne

Morze otwarte

1)    wody bezpośrednio sąsiadujące z częścią lądową państwa, nazywane także wewnętrznymi wodami morskimi (np. zatoki, fiordy, estuaria); leżą one całkowicie w granicach terytorium państwa;

2)    morze terytorialne (wody terytorialne) państwa, pod legające jego jurysdykcji;

3)    morze otwarte — nie podlegające jurysdykcji państ wowej.

Trzecia Konferencja Genewska ONZ w 1983 roku zakończyła się podjęciem decyzji dotyczących podziału mórz; poparło je 130 krajów. 14 krajów' wstrzymało się od głosu, natomiast 4 (Siany Zjednoczone, Izrael. Turcja. Wenezuela) nie zgodziły się z jej postanowieniami. Według postanowień uczestników konferencji zewnętrzna granica morza terytorialnego może przebiegać w odległości co najwyżej 12 mil morskich od linii brzegowej danego państwa. Praktyczne zastosowanie tych decyzji jest związane z wieloma trudnościami, ponieważ linia brzegowa ma za zwyczaj kształt nieregularny, a zdarza się. że w bliższej odległości od brzegu leżą obce wyspy lub inne terytoria brane pod uwagę podczas wyznaczania granicy (dclimitacja granic morskich jest dokładnie sprecyzowana przez zainterc sowane państwa).

Wiele państw określa jako swoje morze terytorialne pas szerokości 200 mil morskich od linii brzegowej (np. większa część krajów Ameryki Południowej i Afryki, które w ten sposób włączają do swoich wód terytorialnych obszary doskonałych łowisk, tzw. „banki rybne”). Według danych z 1990 roku spośród 140 niepodległych państw 100 przyjęło 12-milową granicę morską. 15 krajów — 4-milową. 13 krajów — 200 -milową granicę wód terytorialnych (Otok S.. 1996). Niektóre

- ropy naftowej, 2 - gazu ziemnego; 3 - obszar przyznany Niemcom