Nartowska Różnice indywidualne0033

nie pochodzenia środowiskowego. Krótkie i zwięźle sformułowane odpowiedzi na postawione pytania stają się podstawą do zaplanowania oddziaływań korekcyjno-wychowawczych w przedszkolu i do kierowania pracą rodziców.

2. Cechy dziecka, które nie odzwierciedlają, się w jego działaniu i zachowaniu w przedszkolu, a o których dowiadujemy się dopiero w czasie wywiadu. W przypadku cech negatywnych musimy pamiętać, że przy niewłaściwym stosunku rodziców mogą się one nasilić lub stać przyczyną zaburzeń wtórnych. Natomiast w przypadku-^ cech pozytywnych mogą być wykorzystane w procesie wychowawczym w domu i w przedszkolu. Na przykład dziecko względnie zrównoważone w przedszkolu, przystosowujące się do wymagań nauczycielki okazuje się bardzo uciążliwe, niespokojne i nadmiernie reaktywne w domu, za co jest ostro karane, a nawet odrzucane. Można przypuszczać, że w pewnej chwili to nieprawidłowe zachowanie ujawni się w pełni w przedszkolu, jeżeli dostatecznie wcześnie rodzice nie zmienią swego postępowania, a nauczyciel będzie popełniał błędy; nie popełni ich, jeżeli będzie wiedział, że dziecko w pewnych sytuacjach jest skłonne do nieprawidłowych form reagowania. W wielu przypadkach zdarza się, że przyczyna, dla której przeprowadzamy wywiad z matką, okazuje się drugoplanowa, a ważniejsze są te zaburzenia, które dziecko ujawnia w domu. Ten rodząj informacji jest punktem wyjścia do działań profilaktycznych.

Zdarzają . się również sytuacje przeciwne dziecko źlft, czuje się w przedszkolu, jest mało aktywne, nie ujawnia swoich możliwości, natomiast w domu jest twórcze, pełne inicjatywy, ma sukcesy w podejmowanych zadaniach.

W podsumowaniu należy to podkreślić, ponieważ nauczycielka może wykorzystać te dane i stworzyć dziecku takie sytuacje, w których będzie się mogło wskazać i zdobyć uznanie: Ten rodzaj informacji może więc być' wskazów/ką ‘ dla działań terapeutycznych.

3. Dane dotyczące" cech środowiska^; rodzinnego, które w ocenie nauczycielki mogą zagrażać dalszemu prawidłowemu rozwojowi dziecka. Zdając sobie sprawę z ograniczonych możliwości wpływania na wewnętrzne życie rodziny należy jednak podejmować próby uświadomienia rodzicom konieczności wprowadzenia zmian w oddziaływaniu na dziecko. W miarę możliwości należy pomóc im w uchronieniu dziecka przed następstwami źle funkcjonującej rodziny w oparciu

0    te osoby dorosłe, które wykazują dobrą wolę

1    pewne zrozumienie potrzeb dziecka.

Wnioski z wywiadu są w pewnym sensie planem działania na najbliższą przyszłość. Powinny być dość szczegółowe, pozbawione ogólnikowości w rodzaju:    „konieczna stymulacja

rozwoju ruchowego” lub „zwrócić uwagę na włączanie się dziecka do wspólnych zabaw”. Wnioski należy formułować konkretnie, na przykład: „na najbliższe dni dyżur podlewania kwiatków”, „nie pomagać przy ubieraniu i jedzeniu” albo „powierzyć rolę konduktora w żaba wie pociąg”, „zorganizować wspólne budowanie z klocków” itp. Wnioski powinny: zawierać również plan pracy z rodzicami.

*

Opisane w tym rozdziale techniki: obserwacje i wywiad, zmierzające do lepszego poznania dziecka, przedstawione zostały w miarę możności dość dokładnie. Podane przykłady nie wy-

69