Nartowska Różnice indywidualne0061

do pozostałych elementów i w stosunku do ca«j lego układu. W zadaniach tych możemy obserwować nie tylko wpływ zakłóceń spostrzeganiu! wzrokowego na ostateczny rezultat pracy, ale i nu' przebieg odwzorowania. Dla ilustracji posłużymy się wzorem z testu H. Spionek, który jest wykonywany prawidłowo przez większość dzieci 6-M-nich k Przedstawiony na, ryc. 4 wzór dziecko moJ że odtwarzać w różny sposób:

1.    Ujmuje całość rozpoczynając rysowanie od dużego kwadratu, potem dzieli go na 4 mniejsze kwadraty, a następnie wpisuje w każdy z nich odpowiednią figurę we właściwym położeniu, Jest to sposób postępowania o najwyższej formie organizacji, stosunkowo jednak rzadko spotykany u '6-latków. Najczęściej dzieci w tym wieku wykonują to zadanie według opisu zawartego w punkcie 2. Ten sposób wykonania rysunku również prowadzi do prawidłowego rezultatu.

2.    Dzieęi rysują kolejno poszczególne kwadraty wraz z figurą w nich zawartą, dorysowując jo jeden do drugiego. Ten sposób postępowania przy niedokładnej i powierzchownej percepcji prowadzić może do błędu polegającego na braku scalenia struktury. Wówczas rysunek wygląda tak, •jak na ryc.. 5. Tę formę odwzorowania uznaje się za nieudaną.

2. W złożonych strukturach przestrzennych możemy zaobserwować jeszcze inne błędy świadczące o zakłóceniach w procesie analizy i syntezy wzrokowej. Mogą wystąpić błędy kierunkowe, polegające na przestawieniu położenia niektórych lub wszystkich elementów bądź w kierunku „góra — dół”, bądź w kierunku „prawy — lewy”.

⁴ H. Spionek:    Zaburzenia psychoruchowego' rozwoju

dziecka. Warszawa PWN 1969.

n	Q

W naszym przykładzie najczęściej spotyka się przestawienia w obrębie górnej lub dolnej pary w kierunku poziomym „prawo — lewo”. Ilustruje to ryc. 6.

Ryc. 4, 5, 6, 7, 8. Przykłady wzorów wybranych z tekstu H. Spionek

4. Inny rodzaj błędów to dorysowanie elementów nie; istniejących we wzorze (w naszym przy-

129

Rożniee indywidualne...