obraz
2

religiosus). Słabą stroną tej teorii jest istnienie ateistów czy agnostyków. Wg tej teorii osoby takie realizują swoją religijność działając w partiach politycznych i innego typu organizacjach o silnej ideologii, która zastępuje religię.

35. Pierwotne formy wierzeń religijnych

To jest z wykładu:

-jakie były pierwotne wierzenia religijne do dziś nie wiadomo, powstaje wiele hipotez, archeologia prahistoryczna, etnologia dostarczają materiałów -koncepcje ewolucjom styczne: religia rozwijała się monolinearnie

postęp opierał się na naturalnej wynalazczości człowieka, na reakcji na warunki środowiska

-    A.Comte, L.H.Morgan - teoria fetyszyzmu

-    E.B.Tylor - animizm

-    H.Spencer - manizm

-    G.G.Frazer - magia

-    E.Durkheim - totemizm

-    R.R.Marret - preanimizm

-    E.Lang - pramonoteizm

-    W.Schmidt - pramonoteizm + praobjawienie

A to z encyklopedii:

religie tradycyjne, religie pierwotne, zbiorcze określenie różnorodnych systemów wierzeniowo-rytualnych rdzennych mieszkańców Afryki, Azji, obu Ameryk, Australii i Oceanii, wyznawanych obecnie przez ok. 94 inln ludzi.

Cechy:

-    naturalne pochodzenie (brak założyciela),

-    ograniczenie kręgu wyznawców do członków jednego plemienia (grupy rodowej),

-    brak kodyfikacji pisemnej doktryny opartej na magiczno-mitycznym myśleniu,

-    ahistoryczność (czas mityczny) i izolacja świadomościowa,

-    przenikanie przez sacrum wszystkich sfer życia i w związku z tym niewielka rola religijnych instytucji społecznych.

Ich badaniem zajmuje się zwł. etnologia religii i antropologia religii.

Podział:

-    kryterium genetyczno-historyczne (podział ten ma obecnie jedynie wartość hist.) m.in.: magia - zespół działań rytualnych, symbolicznych, których celem jest osiągnięcie w naturze lub społeczeństwie pożądanych skutków, postrzeganych jako niemożliwe do realizacji przez samo tylko działanie praktyczne, Praktyki magiczne obejmują zrytualizowane działania (manipulacje), obiekty materialne (rekwizyty, podobizny, leki), formuły tekstowe (zamawiania, zaklęcia), reguły określające stan uczestniczących w działaniu ludzi i rzeczy (nakazy czystości rytualnej, czas i miejsce wykonania, tabu). Najczęstszym kryterium jest, różniący magię od religii, praktycyzm oraz przekonanie o samoczynnej skuteczności działania magicznego, odwołującego się do bezosobowych mocy.

animatyzm - traktowania przedmiotów i istot jako żywych, obdarzonych uczuciami i wolą wypełnionych bezosobową siłą witalną (mana); E.B. Tylor utożsamiał animatyzm z szeroko pojmowanym animizmem jako wiarą w powszechne ożywienie przyrody; totemizm - zespół wierzeń oraz instytucji religijno-społecznych oparty na uznawaniu mistycznej więzi pomiędzy jednostką lub grupą społeczną o wspólnym pochodzeniu, a określonym zwierzęciem (rzadziej przedmiotem lub rośliną), totemem; zwierzę totemiczne, uważane za przodka-opiekuna grupy, jest otoczone czcią i ochroną której służy system