1'odsttiwy teorotyc/no mclndyc/nc niudi/y ckonomic/iicj
Rysunek 1.4
Obszary analizy przedsiębiorstwa
Źródło: Ch.W. Hill, G.R. Jones, 1989, s. 61; G. Gierszewska, M. Romanowska, 2003, s. 36.
O ile makrootoczenie tworzy określony układ szans i zagrożeń dla wszystkich przedsiębiorstw w danym kraju, o tyle otoczenie konkurencyjne określa warunki funkcjonowania i rozwoju przedsiębiorstw w danym sektorze i na geograficznie danym rynku, dostarczając istotnych informacji o szansach i zagrożeniach związanych z rozwojem danego sektora, z zachowaniem się dostawców i klientów, a przede wszystkim z zachowaniem się istniejących konkurentów i możliwością pojawienia się nowych.
Sektor to według M.E. Portera część przemysłu grupująca przedsiębiorstwa produkujące wyroby lub usługi o podobnym przeznaczeniu i sprzedające na tym samym geograficznie rynku. Analiza sektora, w którym działa przedsiębiorstwo, pozwala ocenić obecną i przyszłą jego atrakcyjność oraz ryzyko związane z funkcjonowaniem sektora lub wchodzeniem do niego. Może tutaj znaleźć zastosowanie analiza konkurencji M.E. Portera {M.E. Porter competition analysis),
»
27
Metody anali/y ekonomie/iu1]
im/ywana również analizą „pięciu sil”, która polega na badaniu następujących i /ynników (zob. rys. 1.5):
• aly oddziaływania dostawców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora (siła przetargowa dostawców);
• siły oddziaływania nabywców i możliwości wywierania przez nich presji na przedsiębiorstwa sektora (siła przetargowa nabywców);
• natężenia walki konkurencyjnej wewnątrz sektora;
• groźby pojawienia się nowych produktów;
• groźby pojawienia się substytutów.
Kysiniek 1.5
< /ynniki konkurencji wewnątrz sektora
Ż r ó d ł o: M.E. Porter, 2000, s. 22.
W dążeniu do obiektywizacji analizy pożądane jest podejmowanie różnokierun-kowych porównań. Wśród nich nadrzędne znaczenie mają porównania w przestrzeni, w szczególności benchmarking i analiza sektorowa, których rozwinięciem powinny być porównania z danymi postulowanymi oraz porównania w czasie.
W analizie porównawczej istotnym zagadnieniem jest porównywalność danych. Brak porównywalności może doprowadzić do błędnych ocen i wniosków. Dlatego