P1130714 resize

113

Ryc. 45. Stanowiska wczesnobrązowe na obszarze Górnego Śląska A - maila, » lliina przedmioty brązowa, C - akaib, 0 - urób, E - oioila i grób w Nowej Cerekwi, F - granica paAnwa, C - granica Górnego Siarka

Wg M. Oadla

GRUPA KUJAWSKA fTZW. TYP DOIIRB)

Na Kujawach oraz we wschodniej części Wielkopolski występują zespoły grobowe oraz znnlayMra luźne o cechach protounietyckich, a także kultury mierzanowickiej (bądź też Chłopice-Yeseló). Z zasięgu ich nietrudno się zorientować, że tworzą grupę terytorialnie odizolowaną w stosunku do obszarów zajętych przez te dwie ostatnie wymienione kultury.

W dawniejszej literaturze przedmiotu materiały, o których mowa, zaliczane były na ogół do kultury ceramiki sznurowej (T. Waga 1931). Natomiast kilka odkrytych w połowie lat 30-tych grobów w Dobrem, woj. włocławskie, uznano (K. Jażdżewski 1937) za pochówki kultury pucharów dzwonowatych. Ostatnio wprowadzono nowe określenie na wszystkie te materiały, a mianowicie grupa kujawsku lub tzw. typ Dobre (J. Machnik 1967), nie przydzielając ich bez reszty do żadnej z wyodrębnionych już kultur.

Podstawową bazą źródłową omawianej grupy są znaleziska grobowe. Materiały ewidentnie osadowe są na razie nieliczne, co może być wynikiem stanu badań. Niewątpliwie na ślad osady natrafiono swego czasu w Brześciu Kujawskim (K. Jażdżewski 1937, s. 93,94). Niestety o jej rozmiarach nie da się nic powiedzieć, zbadano lam bowiem tylko jedną jamę „odpadkową". Podobnie rzecz się ma z innymi stanowiskami osadowymi, np. w Radojewicach, woj. bydgoskie, o którym istnieje jedynie wzmianka, że odkryto je na wydmie, gdzie znajdowały się również groby grupy kujawskiej (T. Waga 1931, s. 21). Znacznie więcej natomiast wiemy na temat ludzkich pochówków, z których pewna część odkryta była przez archeologów.

Groby grupy kujawskiej tworzą, jak się zdaje, nieduże skupiska liczące od kilku do kilkunastu pochówków.

8 — Prahistoria tlam polaklcto ... t, lii