P1190810

orM crup* Molaroni «• wohodnltj części środkowych VI o oh pozostawały pod flisy* wpływem kultury Viilaaova. Wpływy to tą widoczno zwłaszcza w oeraoioi. OU oto*żaru środkowych Ylooh typowo są tok cwane groby studniowe. Nazwą tą okroiło tif pochówki ciałopalne poplolnloowo, zakładane w głębokich Jana oh. V grobach spotyka się tu także urny domko— wo. Pochówki są hardso bogato wyposażone w wyroby no talowe /tatol. XXXV/. V grobach występują brązowo hełmy, krótkie mlecze w pochwach, groty włóczni, naczynia z blachy brązowo, zapinki o łukowatym kabłąku, brzytwy brązowo o dwustronnym ostrzu prostokątne lub pólkolężyoowmte o Jod-ny* ostrzu, zaopatrzono w uchwyt często zakończony kółkiem, niekiedy zdobiono ryty* ornamentem. Ceramikę Jest bogato dekorowana rytym oma-■anton o motywach geometry oznj eh /meander, trójkąty, swastyka/, a tak-ko plastycznymi guzami rogowa tymi.

V    południ owej części Italii w dalszym ciągu rozwijały się miejscowo kultury o tradyejaoh sięgających wczesnego okresu opoki brązu /u. In. grupa Torro Galii/. Obrządek pogrzebowy w dalszym oiągu pozostał tu •■ki slotowy. Przenikały na południe wpływy od strony północny oh Vłooh, zwłaszcza rozprzestrzeniały się no południe wyroby metalowo. Gospodarka ludności bazowała w dalszym oiągu na hodowli zwierząt, a kultura utrzymywała się w formie bardzo tradycyjnej.

1*. MŁODSZY OKRES EPOKI BR^ZU NA TERENIE JUGOSŁAWII

V    środkowym i młodszym okresie opoki brązu północna ozęśó Chorwacji oraz Słowenia objęto były przez południowo grupy środkowodunaj— •klej kultury pól popielnicowych /Grupy Dobowa 1 Rusa/. Natomiast na taranie VoJwodiny, Serbii, Bośni i na wybrzeżu dalmatyńskim rozwijały »ię lokalne grupy o odmiennym charakterze.

a. Grupa Bolegiś

V    okresach Brąz D oraz Hallstatt A 1 B na terenie VoJwodiny rozwijała się lokalna grupa, nawiązująca nieco swym char akt erem do obszaru Panonii i Bośni. Na cmentarzyskach /n. In. Belogla, Ilandza/ występują groby ciałopalne popielnicowe, układaJąoo się w wyraćne rzędy. Groby te wyposażone były głównie w naczynia gliniane. V wyposażeniu grobowym spotyka się toż szpilo brązowe, z ni oh szpilo o ko łbowa to zgrubiały oh główkach nawiązują do północnej ozęśol środkowej Europy

i pozwalają na datowania zespołów na Brąz D, V grupie tej widoczno też są wpływy ze strony kultury gewsklej, zapewne związane z przesuwaniem się grup ludności kultury gwwskiej poprzez Yojwodlnę ku południu 1 południowemu zachodowi. Rozwój grupy Be legi 2 zamyka pojawię-

nie się w okrooio Hallstatt B^ stanowisk a osraalką typową dla knl-tury Baearabi.

b. Grupa Don Ja Brnjioa

Na toronte Serbii wyróżnia się stanowiska saliosans do grupy Doń-ja Brnjioa. Są to omont ar zyska ciałopalne, na których groby popielni-oowe tworzyły zgrupowania, ustawiane na płytach kamiennych i obstawiane kamieniami. Inwentarz tej grupy wykasuje podobieństwa do grupy Kuse, należącej do órodkowodunajakiej kultury pól popielnioowyoh. Omawianą grupę datuje się na Hallstatt B 1 na ona trwaó dalej prses Hallstatt C, być może nawet do końoa okresu halsataokiego. Stanowiska zapewne związane a tą grupą są wzmiankowane na terania Kosowa*

o. Grupa Olaslnao

Na terenie północnej Bodni, w okolicach Sarajewa, wyróżnia alf w młodszym okresie epoki brązu grupę Glaelnao, która zapewne rozwijała się na tym terytorium od starszego okresu epoki brązu. Stanowiska zaliczane do tej grupy sięgały też do zachodniej Serbii, a na południe do Czarnogóry. Z młodszego okresu epoki brązu w grupie Glaelnao występują pochówki szkieletowe pod kurhanami. Kurhany o średnicach 10 - 20 m, wysokie do 2 m, mają zazwyczaj jądro kamienne 1 zewnętrzny pierścień ułożony z kamieni. Natomiast nasyp wzniesiony został z ziemi* Inwentarz grobów z młodszego brązu, to brązowo zapinki pooząt-kowo smyozkowo, a później o półkolistym kabłąkn 1 pojedynczej sprężynie, charakterystyczne dla strefy bałkańskiej* Nystępują też brązowe szpile o różnie uformowanych główkach, nawiązujące do fon rozpowszechnionych w kulturze pól popielni oowy ch, bransolety, naszyjniki, ozdobno tarczki, zawieszki binoklowate, ozdoby o dwóch tarczkach spiralnych zwiniętych z drutu, poląozonyoh kabłąklsm. Grupa Olaslnao przeżywała swój dalszy rozwój we wczesnej epoce żelaza.

d. Grupa półnoonoadriatyoka

Na wybrzeżu dalmatyńskim, na południe od Istril, w okolicach Mina i Zadora oraz na wyspaoh Krk, Rab 1 Lopor w młodszych okresach opoki brązu wytworzyła się grupa półnoonoadrlatycka, zwana taż grupą libur-nijską. Grupa ta rozwijała się w dalssym oiągu w głąb wozssnoj epoki żelaza. Dwie pierwsze fazy tej grupy są datowane na lata 1100 - 900 i 900 - 800 p.n.e. Sądzi się, żo grupa ta wytworzyła się na drodze zmieszania się miejscowej ludności z grupami przybyszów z zachodnich Bałkanów. Prooes ten miał nastąpić około IX wieku p.n.e, Grupa północnoadrl ityoka ze schyłku epoki brązu jest znane z cmentarzysk.