P1510724

Rozpoczęto przekształcanie świni krąjowej w typ mięsny. Oprócz krzyżowania z rasą wielką białą angielską zastosowano ostrą selekcję zwierząt na podstawie użytkowości tucznej i poubojowej potomstwa. W tym celu w 1907 r. powstała pierwsza w świecie państwowa stacja kontroli użytkowości rzeźnej trzody chlewnej w Elseminde pod Odense. Z czasem powstawały kolejne stacje państwowe i wiele lokalnych związkowych. We wszystkich stacjach kontroli w Danii jest 7088 stanowisk. Polska, mając prawie 2-krotnie większe pogłowie trzody chlewnej, dysponuje tylko 1600 stanowiskami.

Konsekwentne prowadzenie selekcji na podstawie wyników uzyskiwanych wg ujednoliconej metody badania potomstwa w stacjach kontroli doprowadziło do wyhodowania w okresie zaledwie kilku dziesięcioleci bezkonkurencyjnej świni bekonowej. Partie ciała mało przydatne do produkcji bekonu (głowa, łopatka, klatka piersiowa, nogi) zostały zmniejszone do niezbędnego minimum fizjologicznego, natomiast części najcenniejsze, jak grzbiet i szynka zadnia, uległy ogromnemu rozrostowi. Powstała rasa świń bardzo późno dojrzewających, o wyjątkowo silnym tempie wzrostu, charakteryzujących się lekką głową i łopatką, małą klatką piersiową, delikatnymi nogami, bardzo długim tułowiem i silnie wypełnionymi szynkami.

Doskonałą ilustrację przeobrażeń, jakim podlegała rasa duńska krajowa uszlachetniona, stanowi zestawienie liczb uzyskanych w stacjach kontroli w latach 1907/08 i 1970/71:

•    przyrosty dzienne tuczników (poddawanych ubojowi przy masie ciała ok. 90 kg) wzrosły o 197 g (z 536 g do 733 g);

•    zużycie paszy na 1 kg przyrostu zmniejszyło się o 0.90 jedn. skand.¹ (z 3.83 jedn. do 2.93 jedn.);

•    średnia grubość słoniny grzbietowej zmniejszyła się o 1.83 cm (z 3.94 cm do 2.11 cm);

•    grubość boczku uległa zwiększeniu o 0.13 cm (z 2.94 cm do 3.07 cm), dzięki czemu uzyskano znaczne wyrównanie tuszy;

•    tułów został wydłużony o 7.9 cm (z 89.4 cm do 97.3 cm).

U rasy tej została wykształcona i genetycznie utrwalona zdolność do wysokiej retencji azotu, a tym samym wytwarzania dużej ilości mięsa. Jednocześnie opóźnienie dojrzewania somatycznego sprawiło, że punkt maksymalnej mięsności (czyli zrównoważenie przyrostu mięsa i tłuszczu) osiąga zwierzę przy masie ciała ok. 100 kg.

Jednostronna selekcja na cechy użytkowości rzeźnej spowodowała wystąpienie pewnych wad budowy. Do najczęściej występujących zalicza się luźne związanie łopatek, przewężenia w lędźwiach, zbyt delikatne i wadliwie ustawione nogi. Niejednokrotnie zdarza się, że wartościowe rozpłodniki muszą być eliminowane z hodowli na skutek niemożności utrzymania dużego tułowia na słabych nogach. Charakterystyczny dla świń tej rasy jest ruch wężo-

125

1

Jednostka skandynawska stanowi 0.7 kg wartości skrobiowej.