6355537271

Sylwetki

Kolejną, oprócz teatru i literatury, wielką pasją A. Balickiego była działalność dydaktyczna. 1 września 1906 r. autor wszedł w skład grona pedagogicznego III Gimnazjum Państwowego im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie, przyjmując stanowisko nauczyciela języka polskiego. Okres 1906-1914 wyróżnił się jednak nie tylko intensywną pracą z młodzieżą ale także zbiorem wysokiej jakości opracowań polonistycznych. Spośród nich wymienić należy tytuły: Cyprian Kamil Norwid (1908), Czytanie i objaśnianie utworów lirycznych (1911)⁴, Zygmunt Krasiński w setną rocznicę urodzin (1912) oraz Ku czci Zygmunta Krasińskiego ([1913]). Szeroki rezonans krytyczny wzbudziła wydana w roku 1905 książkowa wersja szkiców o obecności w poezji polskiej postaci Bolesława Śmiałego i św. Stanisława ze Szczepanowa. Opinie o dziele, ostrożne, lecz w przewadze życzliwe, znalazły się na łamach m.in. „Przeglądu Polskiego”, „Pa miętnika Literackiego”, „Książki” „Muzeum”, „Słowa Polskiego”, oraz - dwukrotnie - „Przeglądu Powszechnego”.

W roku 1908 nakładem Spółki Wydawniczej Polskiej ukazała się pierwsza (z dwóch) powieść Balickiego: Dla ludzi. (Luźne karty współczesnego rękopisu). Przychylnie przyjęta przez krytykę (Józef Flach dowodził nawet: „Dla ludzi jest pierwszym, zdecydowanym neoromantycz-nym romansem polskim.” „PP” 1908, t. 167, s. 166-168.) w roku następnym (1909) doczekała się fabularnej kontynuacji. Chaos - bo tak brzmiał tytuł dalszych losów głównego bohatera: Juliusza Żniatyńskiego - w rezultacie pozostał jednak tekstem zamykającym beletrystyczną twórczość Balickiego. Przyjęty przez krytykę źle⁴ albo przemilczany, odszedł w zapomnienie 108 jako nieudana próba odnowienia raz wykorzy-

- stanych wątków powieściowych. Po roku 1909

autor zamilkł jako pisarz, poświęcając się całkowicie pracy publicystycznej, dydaktycznej i popularyzatorskiej.

Lata 1914-1917 stały się okresem wzmożonej peregrynacji autora. Balicki przez pewien czas przebywał w Wiedniu, gdzie prowadził za

jęcia w Zakładzie Naukowym dla Polskich Szkół Średnich. Również w Wiedniu, dnia 24 stycznia 1915 r., w Parafii Świętego Urlyka, pojął za żonę Zofię Marię de Bużenin-Mniszek, córkę Mieczysława Bolesława de Bużenin--Mniszka i Marii Anny Rozalii de Bołoż-Antonie-wicz. Na stale do Krakowa powrócił dopiero z początkiem 1917 r., by ponownie objąć posadę nauczyciela w Gimnazjum im. Jana Sobieskiego; już jednak (od 30 VI tegoż roku) w randze c.k. profesora. W burzliwym okresie światowego konfliktu Balickiemu udało się opublikować zbiór poezji patriotycznych różnych autorów Poezje wybrane 1914-1916, który nad to opatrzył wstępem.

W okresie dwudziestolecia międzywojennego, w wyniku pracy nauczycielskiej prowadzonej od 1919 r. w Akademii Handlowej w Krakowie, rozwinął Balicki zainteresowania problemami dydaktyki języka polskiego w szkolnictwie zawodowym⁶. Pokłosiem rozważań stał się cykl publikacji z zakresu pedagogiki oraz kształcenia literackiego. Należą doń następujące pozycje: Osoba wychowawcy i jego zadania. Odbitka ze sprawozdania szkoły Ekonomiczno--Handlowej w Krakowie za rok 1931 (1931), Z zagadnień życia szkolnego (1932), Godziny polskiego. Garść uwag na temat nauczania języka polskiego w średnich szkołach zawodowych (1934) oraz Nauka języka polskiego w Gimnazjum Kupieckiem (z uwzględnieniem przebiegu lekcji) Klasa I-sza (1936).

W latach II Rzeczypospolitej Balicki zajął się także organizacją i popularyzowaniem teatru szkolnego, powstałego i kształtowanego w Krakowie z inicjatywy Juliusza Osterwy⁷. W roku 1928 wystawił przygotowaną przez siebie translację XVII-wieczego widowiska Jana Jurkowskiego Tragedia o polskim Scylurusie, angażując doń jako aktorów młodzież gimnazjalną (w tym swoich synów: Władysława i Juliusza). Sporym sukcesem scenicznym okazał się dramat Z żaka król. Ustępy ze starych kronik - przygotowywany od października 1934 do końca marca 1935 przez uczniów Gimnazjum im. B. Nowo-

Konspekt nr 2/2007 (29)