P5101400

n«ui'K Mteniwr - Jako estry - powstają w reakcji cstryflkacji. np

n«ui'K Mteniwr - Jako estry - powstają w reakcji cstryflkacji. np

CM, - OH	H*		- OCOC,TH„
CM - OH ♦	3 C,.H„COOH » sfc	CH -	OCOCrHM +
CH, - OH		CH,	- OCOC,,H„
gMccrol	kwas stearynowy	tristearynian glicerolu

llVBav re ^rn «iiK t Uionił tub zasadami hydrolizują. dając glicerol 1 kwasy tłuszczowe lub ich sole. Hwfcutoti imJuwi nok nu«t nrnUUiiu tłuszczów, np.

O

CH,-0-C-C„H„

O    CH,-OH

CH - O - C - C,4ł„    *    3 NaOH -- CH-OH 4-    3 C_lTH_JSCXX)Na

CR, — OH

cH.-o-c-c.ja,,

crotcan man glicerolu    stearynian sodu (mydło)

W przewodzie pokarmem > m człowieka i zwierząt hydroliza tłuszczów zachodzi pod wpływem enzymów zwanych lipazami.

Setne w tłuszczach reszty nienasyconych kwasów tłuszczowych zachowują zdolność do reakcji przy Bema 5 technologicznego punktu widzenia katalityczne uwodornienie olejów Jadalnych nosi nazwę utwardzania i pozwala na otrzymywanie tłuszczu w postaci stałej, np.

O    O

■ U _

ał.-0-c-c^    .......

O

I I

CH - O - C - C,,H„

O

1 I

CH, - O - C - C„H„ tristearynian glicerolu

katalizator

3H,

1 I

CM-O-C-CpH^

O

O^-O-C-C,^ tnołeuuan glicerolu

, .lnu potwierdzić, łe tłuszcze ciekle zawierają reszty kwasów
[ Br, w CO, -
	t
, >B0Bpto| przeprowadzić reakcje > bromem w środowisku CCI, (następuje odbarwienie). __

Poziom podstawowy:

Zadanie 1 (1 punkt)

Ponii'/y rysunek w sposób bardzo ogólny przedstawia mechanizm mycia i prania. Poda) krótkie omówienie tego mechanizmu. W opisie użyj między innymi takich określeń jak: część hydrofitowa, część hydro-foliowa, zwilżanie, wnikanie, powinowactwo.

Odpowiedź:

Do mycia stosujemy mydła rozpuszczalne w wodzie, które ulegają zarówno procesowi dysocjacji, jak I hydrolizy, np.

C_1TH„COONa --- C_1TH„COO- + Na*

C_1TH„C.OO- + H.O a=* t,.H„COOH + OH'

Oąstcczki mydła składają się z długiego łańcucha węglowodorowego wykazującego powinowactwo do tłuszczów (część hydrofobowa) oraz grupy C(X) silnie polarnej (część hydro Ulowa). Cząsteczki mydła wnikają swoimi łańcuchami hydrofobowymi w głąb kropelek tłuszczu, a pozostałe na powierzchni grupy COO umożliwiają zwilżanie powierzchni tłuszczu przez wodę - tworzy się trwała emulsja, którą łatwo spłukać.

Zadanie 2 (1 punkt)

Składnikiem oleju roślinnego Jest nazywany zwyczajowo kwas linolowy, zawierający w cząsteczce 18 atomów węgla. Wiedząc, że w cząsteczce tego kwasu występują również dwa wiązania podwójne między 9 a 10 oraz 12 a 13 atomem węgla, podaj jego wzór półstrukturalny oraz zapisz równanie reakcji jego uwodornienia.

Odpowiedź:

CH, - (CH,), - CH - CH - CH, - CH - CH - (CH^. - COOH kwas linolowy CH, - (CH,), - CH - CH - CH, — CH = CH — (CH,). - COOH + 2 H, J^tatałintor_> CH, - (CHJ₁₆ - COOH

Zadanie 3 (2 punkty)

Uzupełnij tabelkę, wpisując TAK łub NIE oraz wzór

	sól	ester	wzór związku
Metanian potasu
Etanian wapnia			-----1
Metanian etylu
Etanian metylu			_1

Kwasy karboksylowe. Pochodne kwawłw karboksylowych. 259