270 Rozdział 9
przysparzać znaczących wpływów przedsiębiorcy hotelarskiemu. Wystarcza, że mogą oni mieć jako z reguły tzw. osoby publiczne duży wpływ na reklamę danego obiektu hotelarskiego, powodując zainteresowanie nim przedstawicieli prasy, radia i telewizji, co w konsekwencji wpływa na markę obiektu.
W niektórych hotelach wyróżniana jest ponadto czwarta grupa gości hotelowych, których cechą szczególną jest posiadanie tzw. karty lojalnościowej. Warunki danego programu lojalnościowego określają, kto może otrzymać tego rodzaju kartę oraz jakie przywileje się z tym wiążą. Może to być karta wręczana jako upominek stałemu gościowi hotelu lub nabywana przez osoby zainteresowane korzyściami z niej wynikającymi. Najczęściej mamy wtedy do czynienia z kartą rabatową, uprawniającą posiadacza do oznaczonych zniżek w opłatach za usługi hotelarskie, jak również do określonych dalszych przywilejów po zebraniu wskazanej liczby punktów, przyznawanych za wydatki poczynione w danym hotelu lub sieci hotelowej. Nieraz takie karty mają dodatkowo znaczenie prestiżowe dla ich posiadaczy, co podkreślane jest w ich nazwach: srebrna, złota i platynowa.
Wymienione kategorie gości hotelowych zawierają umowę darowizny w sposób nie zawsze do końca uświadomiony, gdyż nieraz poszczególni goście traktują upominki otrzymane od hotelu jako spełnienie świadczenia wynikającego z zawartej umowy hotelowej. Warto więc zauważyć, że zobowiązanie powstałe z umowy hotelowej nie obejmuje obowiązku dokonania żadnego bezpłatnego przysporzenia na rzecz gościa hotelowego. Analizowane przypadki bezpłatnych świadczeń dokonywanych przez przedsiębiorców hotelarskich na rzecz gości hotelowych nie wynikają z zawartej umowy hotelowej, chociaż niewątpliwie ściśle się z nią wiążą. Nie znajduje tutaj zastosowania przepis kodeksowy, który nie uznaje za darowiznę takiego bezpłatnego przysporzenia, gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu. Przecież nie z obowiązku przedsiębiorca hotelarski obdarowuje swoich gości, lecz z chęci przypodobania się im, lepszego zaspokojenia ich potrzeb, zatrzymania u siebie i uczynienia swoimi klientami także w przyszłości.
Umowa darowizny należy do grupy umów rozporządzających, gdyż darowizna prowadzi do przeniesienia prawa podmiotowego, jakim jest prawo własności. Jest to zarazem umowa przysparzająca, jako że rozporządzenie w postaci darowizny określonej rzeczy powoduje jednocześnie osiągnięcie korzyści majątkowej po stronie obdarowanego. Takie przysporzenie kosztem majątku darczyńcy ma z natury rzeczy charakter nieodpłatny. Toteż umowę darowizny zalicza się do tzw. umów pod tytułem darmym.
Przedmiotem darowizny mogą być różne prawa majątkowe. Jednak w świetle regulacji kodeksowych nie jest darowizną bezpłatne przysporzenie wynikające z zawartej umowy użyczenia, jak też w razie bezpłatnego przechowania. Tego rodzaju sytuacje występują nieraz w stosunkach hotelarzy z gośćmi hotelowymi, co jest omówione odpowiednio w punktach 12 i 18 tego rozdziału podręcznika.
Umowy w turystyce i rekreacji
271
Przedmiotem darowizny na rzecz gości hotelowych są rozmaite drobne rzeczy specjalnie umieszczane w pokojach hotelowych - z przeznaczeniem do zużycia lub zabrania przez gościa hotelowego - właśnie w celu dokonania stosunkowo niewielkiego przysporzenia kosztem majątku podmiotu świadczącego usługi hotelarskie. W odniesieniu do gości standardowych są to zwykle zestawy podstawowych kosmetyków, obejmujące dodatkowe mydełko toaletowe, szampon, płyn do kąpieli, balsam do ciała, a niekiedy także jeszcze inne rzeczy służące do utrzymania higieny osobistej. Dla gości stałych oraz bardzo ważnych osobistości zestawy kosmetyków bywają zazwyczaj wzbogacone o inne przedmioty, jak zwłaszcza flakoniki perfum, dezodoranty, przybory do golenia itp. Ponadto regułą jest w obiektach hotelarskich wyższych kategorii obdarowywanie wszystkich gości hotelowych różnymi przedmiotami reklamowymi, jak np. długopisami, notesami i papeterią z firmowymi nadrukami, planami miast, mapami okolicznych terenów, różnymi informatorami itp. Dla gości stałych i bardzo ważnych osobistości wśród tego rodzaju darowanych przedmiotów znajdują się wizytowniki, portfele, wieczne pióra, notesy elektroniczne, zegary, kubki i podobne, nieraz dość kosztowne rzeczy, opatrzone najczęściej logo hotelu.
Ponadto w hotelach najwyższych kategorii dla wskazanych dwóch grup gości, mających szczególne znaczenie dla marki danego hotelu, zwłaszcza nastawionego na gości biznesowych i kongresowych, praktykuje się specjalne programy promocyjne. Obejmują one bezpłatny transport z lotniska lub innego dworca do hotelu, prezenty na powitanie w hotelu (zwłaszcza kwiaty dla pań, a butelka markowego wina dla panów), wyroby kulinarne i alkohole umieszczane promocyjnie w pokojach hotelowych, obok kawy i herbaty ze specjalnie użyczonymi przyborami do ich przyrządzania, a ponadto często praktykuje się zapraszanie do udziału w specjalnie organizowanych koktajlach i degustacjach. Ponadto przedmiotem darowizny w hotelach jest często prasa codzienna, która zwykle jest wykładana przy recepcji, a dla VlP-ów nawet dostarczana do pokoju hotelowego.
W hotelach najwyższych kategorii bardzo ważne osobistości zatrzymujące się w apartamentach zazwyczaj mają do swojej dyspozycji barek z wysokogatunkowymi alkoholami. Butelki z takimi alkoholami również stanowią wtedy przedmiot darowizny, z której zresztą nie wszyscy tacy goście korzystają. Nie można tego powiedzieć o analogicznych mini-barkach z alkoholami i różnymi napojami, znajdujących się często w typowych pokojach hoteli wyższych kategorii. Wyraźne wskazówki zawarte w materiałach informacyjnych umieszczanych w tych pokojach nie pozostawiają wówczas wątpliwości, że korzystanie z takiego barku następuje za odpłatnością. Nie mamy w tej sytuacji do czynienia z darowizną, ale ze sprzedażą.
Umowa darowizny jest najczęściej zawierana w bardzo uproszczony sposób. Wynika to stąd, że obowiązujące prawo umożliwia przyjęcie darowizny w za-
L