PwTiR160

318 Rozdział 9

Oprócz organizatorów turystyki podobne umowy o współpracy z przedsiębiorcami hotelarskimi zawierają również inne podmioty. Są tym często zainteresowane zakłady pracy, których pracownicy korzystają przez długie okresy z usług noclegowych w danym obiekcie hotelarskim. Sytuacja ta pozwala na wynegocjowanie od hotelarza zniżek cenowych. Zawarta wówczas umowa określająca warunki zastosowania obniżonych cen jest korzystna także dla przedsiębiorcy hotelarskiego, któremu gwarantuje zwiększoną liczbę gości hotelowych również w okresie tzw. martwego sezonu.

Należy zaznaczyć, że zaspokojenie potrzeb w zakresie korzystania z bazy noclegowej przez biuro podróży działające w charakterze organizatora turystyki może nastąpić również przez wydzierżawienie określonego obiektu hotelarskiego. Umowa dzierżawy przedsiębiorstwa jest w świetle prawa dopuszczalna, co wynika z zasady swobody kontraktowej ustalonej w kodeksie cywilnym. Wobec jednak braku szczególnych przepisów prawnych dotyczących dzierżawy przedsiębiorstwa występuje wówczas konieczność oparcia tej umowy na kodeksowym uregulowaniu dzierżawy. Trzeba odróżnić dzierżawę przedsiębiorstwa od dzierżawy jego majątku bądź tylko niektórych składników majątkowych. W praktyce jednak wszystkie te postacie dzierżawy nie mają znaczenia w stosunkach organizatorów turystyki z przedsiębiorcami hotelarskimi.

Pośrednie znaczenie dla stosunków między organizatorami turystyki a hotelarzami zaczyna mieć fakt, że coraz większa liczba hoteli funkcjonuje w ramach międzynarodowych systemów hotelowych, przy wykorzystaniu umów franchisingowych. Ten kierunek rozwoju współczesnego hotelarstwa powoduje daleko idące ujednolicenie działania hoteli należących do danej sieci, w tym ich systemów informacji i rezerwacji. Organizatorzy turystyki powinni to brać pod uwagę w stosunkach z przedsiębiorcami hotelarskimi. Toteż trzeba wspomnieć

0    istocie umowy franchisingu, będącej umową nienazwaną, na podstawie której określony podmiot (właściciel), zwany franchisingodawcą, jako organizator sieci udziela innemu podmiotowi, zwanemu franchisingobiorcą, licencji na wytwarzanie, sprzedaż dóbr lub świadczenie usług na wyznaczonym obszarze

1    w danym czasie. Może to być m.in. franchising usługowy i handlowy, dotyczący usług hotelowych lub gastronomicznych. Wtedy korzystający z danej sieci świadczy usługi o określonym standardzie, posługując się oznaczeniem firmowym oraz znakami towarowymi organizatora sieci.

9.26. Umowa o świadczenie usług przewodnickich lub pilotarskich

Ustawa o usługach turystycznych zobowiązuje organizatorów imprez turystycznych do zapewnienia ich uczestnikom opieki pilota wycieczek oraz usług przewodnika turystycznego. Chodzi o zlecenie wykonania wskazanych usług turystycznych na rzecz uczestników wycieczek przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia zawodowe. Powołana ustawa nakłada takie zobowiązanie na organizatorów turystyki podlegających obowiązkowi uzyskania wpisu w rejestrze organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, jeśli organizują wycieczkę w kraju lub za granicą dla co najmniej 10 osób realizujących wspólny program. Jest to jednak norma prawna o charakterze dyspozytywnym, gdyż umowa o imprezę turystyczną może stanowić inaczej. Ustawa o usługach turystycznych zobowiązuje organizatorów turystyki do zapewnienia usług przewodnika turystycznego tylko dla wycieczek w kraju, w braku odmiennego ustalenia umownego. Takie umowne wyłączenie omawianego obowiązku nie zawsze jest dopuszczalne. Z odrębnych ustaw i wydanych na ich podstawie rozporządzeń może wynikać bezwzględny obowiązek zapewnienia udziału przewodnika turystycznego. Tak właśnie jest w przypadku wycieczek na terenach górskich leżących na obszarach parków narodowych i rezerwatów przyrody, a także na innych terenach powyżej 1000 m n.p.m. Takie wycieczki muszą być prowadzone przez górskich przewodników turystycznych, co wynika ze względów bezpieczeństwa.

Dokonana w 2004 r. nowelizacja ustawy o usługach turystycznych rozszerzyła obowiązek zapewnienia uczestnikom wycieczek opieki pilota wycieczek przez odniesienie tego obowiązku do wszelkich tego rodzaju imprez turystycznych w' kraju i za granicą. Tym samym również tzw. imprezy pobytowe zostały objęte tym obowiązkiem, o ile umowa o świadczenie usług turystycznych nie ustali inaczej. Nadal nie jest rozwiązany pominięty w ustawie o usługach turystycznych problem sytuacji prawnej tzw. rezydentów, których zadaniem jest opieka nad uczestnikami wycieczek pobytowych za granicą. Słusznym postulatem środowiska pilotów wycieczek jest powierzanie funkcji rezydenta biura podróży osobom przygotowanym do obsługi turystów, jakimi są piloci wycieczek, a nie osobom przypadkowym.

Jeśli chodzi o wycieczki zagraniczne, to w praktyce jest regułą, że ich organizator zapewnia uczestnikom opiekę pilota wycieczek. Ustawa o usługach turystycznych nakłada na organizatora takiej wycieczki obowiązek zapewnienia opieki pilota wycieczek znającego język powszechnie używany w kraju odwiedzanym lub język uzgodniony z kontrahentem zagranicznym. Dokonana w 2004 r. nowelizacja omawianej ustawy uściśliła ten obowiązek i poszła jeszcze dalej w odniesieniu do obowiązków organizatora wycieczki dla turystów z zagranicy. Organizator tego rodzaju wycieczki jest obowiązany zapewnić usługi przewodnika turystycznego i opiekę pilota wycieczek, znających język umożliwiający swobodny kontakt z uczestnikami lub język uzgodniony z kontrahentem zagranicznym.

Stosunki między organizatorami turystyki a przewodnikami turystycznymi i pilotami wycieczek mogą mieć różne podstawy prawne. Ustawa o usługach