d) kontekst społeczny (wykształcenie, pozycja społeczna).
Zachowania niewerbalne mają szczególne znaczenie u pacjentów z objawami budzącymi lęk co do przyszłości-poszukują oni spokoju. Pacjent porównuje to, co lekarz mówi z tym, jak się zachowuje. Emocje towarzyszące relacji lekarz-pacjent w większości są wyrażane w sposób niewerbalny. Do zachowań takich należą m.in. odpowiednie ruchy ciała, dotykanie pacjenta czy też ton głosu.
Modele leczenia:
a) patemalizm-jest to forma relacji, w której lekarz kontroluje sytuację, podejmuje sam wszystkie decyzje a udział pacjenta jest minimalny-jest to model zorientowany na lekarza.
b) model zorientowany na pacjenta-lekarz w porozumieniu z chorym podejmuje decyzje, daje mu szansę przedstawienia choroby z jego punktu widzenia.
Idealny model pacjenta według lekarzy: rozumie i podziela punkt widzenia lekarza, rozróżnia, które objawy są poważne a które można pominąć.
Czasami lekarz musi negocjować z pacjentem w celu przekonania go o słuszności swojej decyzji i namówienia go do leczenia. Brak współpracy ze strony pacjenta może być spowodowany brakiem zrozumienia przez niego prawidłowości podjętych przez lekarza zaleceń.
Obawy pacjentów:
a) strach przed utratą kontroli nad tym, co się z nim dzieje w chwili trafienia do szpitala
b) obawa przed utratą godności
c) obawa przed brakiem zrozumienia ze strony lekarza
Oczekiwania pacjenta:
a) gdy ma wysokie poczucie własnej wartości-oczekuje dobrych informacji
b) gdy ma niskie poczucie własnej wartości-oczekuje, że jego stan okaże się poważny.
Stosunek pacjenta do choroby-może być ona traktowana jako:
a) wyzwanie, przeszkoda
b) zagrożenie
c) kara
d) ulga
e) „pouczające doświadczenie”.
Zakłócenia w porozumiewaniu się:
a) bierność, trudności w podejmowaniu decyzji, nadmierna potrzeba dominacji ze strony lekarzy, sprzeczność pomiędzy słowem a czynami
b) niepokój ze strony pacjenta, złe podejście do choroby.