60061

określone zachowanie jest czynem decyduje kontekst społeczny. To samo zachowanie w zależności od owego kontekstu społecznego raz jest czynem, raz czynem nie jest. Nie sam akt woli zatem decyduje o tym, czy jest czyn.

Przykład: jeżeli sprawca w swym mieszkaniu włącza telewizor i wypowiada obelgi co do osoby, która jest na ekranie, to nie popełnia czynu wg teorii socjologicznej, bo brak jest kontekstu społecznego. To samo zachowanie na wiecu jest czynem - bo jest kontekst społeczny.

Szkoła socjologiczna podobnie rozumując obejmuje pojęciem czynu zarówno działanie jak i zaniechanie- bo pod względem społecznym takim samym czynem jest zachowanie dróżnika, który przestawił zwrotnicę w taki sposób, by pociąg się zderzył z innym pociągiem jak i zaniechanie- iż w ogóle nie przedstawi zwrotnicy i dojdzie do zderzenia dwóch pociągów. W nauce polskiej zwolennikami tej teorii byli M. Cieślak i Witold Świda ( Uniwersytet Wrocławski). e) TEORIA NEGATYWNEGO POJĘCIA CZYNU-

Niemiec Gunther Jacobs- czyn to indywidualna zdolność uniknięcia spowodowania skutku. Takie ujęcie jest spojrzeniem na czyn od strony negatywnej. Dopuszcza się go tylko ten, kto miał możliwość uniknięcia skutku, a skutek spowodował. Decyduje więc to, że miał indywidualną zdolność uniknięcia sprowadzenia skutku. Jest ona istotą czynu.

-    nieco inaczej rzecz ujmuje współczesny autor K. Roxinne- czyn to wyraz osobowości czlowieka-istotą osobowości człowieka jest to, że ma zdolność opanowywania swych zachowań. Czynami są zatem tylko zachowania opanowane lub możliwe do opanowania. Wg Roxinna o czynie decyduje to, czy zachowanie sprawcy wynikało z jego panowania nad czynem, to działanie kontrolnej funkcji świadomości człowieka. Wg takiego rozumienia czynu jako zachowania opanowanego/możliwego do opanowania definicja obejmuje tylko zachowania umyślne. Ważne jest więc to, czy sprawca mógł się powstrzymać. Jeśli naruszenie reguł ostrożności było możliwe do opanowania, zachowanie się sprawcy jest w takim przypadku czynem.

Budujemy definicję eklektyczną- nic przyjmując żadnej koncepcji, na potrzeby stosowania jej w praktyce, czerpiąc fragmenty z definicji powyższych CZYN CZŁOWIEKA to

-    zachowanie

-    będące wynikiem aktów woli

-    poddane konkretnej funkcji i jego świadomości, polegające na działaniu lub zaniechaniu

-    przez to uzewnętrznione, posiadające wartość społeczną.

A contrario- czynem nie jest jakiekolwiek zachowanie, które nie spełnia któregokolwiek z ww. elementów, co otwiera drogę do rozważań nad okolicznościami wyłączającymi czyn.