TEORIA PRZEDSIĘBIORSTWA dr Anna Mazurkiewicz
- poszukiwania nowej perspektywy umożliwiającej lepsze zrozumienie świata organizacji (już sama praca nad usytuowaniem pojęcia kapitał w innych dziedzinach jak finanse okazuje się dostarczać ciekawych wniosków);
- niedoskonałość tradycyjnych koncepcji dotyczących usytuowania poszczególnych elementów organizacji;
- mały stopień problematyczności zagadnienia (dziedzina ta uprawiana może być bez większego negatywnego wpływu na przyszłość i znaczących kontrowersji).
W teorii myśli ekonomicznej bardzo różnie definiowano pojęcie kapitał łudzki - z biegiem czasu ulegało ono modyfikacjom, co było skutkiem zmian dokonujących się w znaczeniu tej formy kapitału w podlegającej ciągłym przeobrażeniom rzeczywistości gospodarczej. Wprawdzie teoria kapitału ludzkiego nie wypracowała dotychczas jednoznacznej jego definicji, to autorzy precyzująje zgodnie z własnym stanowiskiem.
Pojęcie: kapitał ludzki oznacza, że człowiek traktowany jest nie tylko jako zasób organizacji, będący nośnikiem określonych cech w postaci m.in. wiedzy czy doświadczenia, lecz posiada również określone umiejętności i predyspozycje w formie m.in. kreatywnego myślenia, samokontroli, odpowiedzialności i in. Człowiek wyposażony jest więc w specyficzny tylko dla niego, jako jednostki indywidualnej, kapitał, z którego umiejętne korzystanie przyczynia się tak do realizacji jego celów, jak i, uwzględniając jego działalność w organizacji, do sukcesu tej organizacji.
Wprawdzie prezentowana teoria we współczesnej postaci powstała dopiero w XX wieku, to jej elementy zauważyć można już w myśli starożytnej. Do teorii kapitału ludzkiego nawiązują już uwagi Ksenofonta - przedstawiciela starożytnej myśli filozoficznej, chociaż nie stosował on współczesnych pojęć. Zwrócił uwagę na zjawisko podziału pracy i specjalizacji. Twierdził, że człowiek nie może wszystkiego wykonywać dobrze. Według niego tylko specjalizacja w określonej dziedzinie oraz umiejętności i kwalifikacje umożliwiają prawidłowe i bardziej efektywne wykonywanie pracy.
W. Petty był pierwszym uczonym, który zwrócił uwagę na znaczenie kapitału tkwiącego w czynniku pracy. Podjął się próby wyceny wartości człowieka. Ludzką pracę określał jako „źródła dobrobytu”. W. Petty zwrócił uwagę na podobieństwo między kapitałem trwałym a kapitałem, jakim dysponuje każdy człowiek. Na podnoszenie swoich kwalifikacji człowiek ponosi wydatki, które zwrócić się mają w postaci dochodów. Ta sama reguła dotyczy kapitału trwałego, który przynosi zyski, dzięki wcześniejszemu ponoszeniu kosztów.
3